قطع موضوعی وصفی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قطع ماخوذ در
موضوع، به سبب صفت نفسانی بودن آن را
قطع موضوعی وصفی گویند.
قطع موضوعی وصفی، مقابل
قطع موضوعی طریقی بوده و عبارت است از
قطعی که به
دلیل صفت نفسانی بودنش در
موضوع حکم شارع لحاظ شده است، مانند این که
شارع بگوید: «یجب فی الصبح رکعتان
مقطوعتان» یا «یجب فی المغرب ثلاث رکعات
مقطوعة».
قطعی که
شارع در
موضوع حکم
شرعی اخذ کرده، از دو لحاظ قابل بررسی است؛
یکی از لحاظ صفت نفسانی بودنش صفتیت و دیگری از لحاظ
طریقیت و
کاشفیت آن از واقع. در نظر گرفتن لحاظ صفت بودن
قطع، به این معنا است که
قطع یکی از صفات نفسانی است که در نفس
قاطع به وجود می‌آید. این صفت نفسانی، یک صفت حقیقی و در مقابل اوصاف اعتباری و انتزاعی است، ولی از آن جا که صفت حقیقی ذات اضافه است یک نسبت و رابطه‌ای با
قاطع دارد و یک نسبت و رابطه‌ای هم با
مقطوع. اگر
قطع به لحاظ رابطه‌ای که با
قاطع دارد در
موضوع اخذ شود، به آن
قطع موضوعی وصفی می‌گویند و اگر به لحاظ رابطه‌ای که با
مقطوع دارد در
موضوع اخذ شود، به آن
قطع موضوعی طریقی گفته می‌شود.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۴۴، برگرفته از مقاله «قطع موضوعی وصفی».
