قضیه دائمه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

قضیه دائمه، یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به‌معنای قضیه دالّ بر دوام حکم برای موضوع است.

---

قضیه دائمه از اقسام قضایای موجهه بسیطه، قضیه‌ای است که در آن حکم به دوام نسبت شده باشد یعنی حکم شده باشد که محمول از موضوعش جدا نمی‌شود و پیوسته با آن هست.
دوام به حسب مفهوم اعم از ضرورت است، زیرا دوام به معنای شمول و استمرار ثبوت محمول برای موضوع در تمام اوقات وجود موضوع است و استمرار ممکن است بدون ضرورت بوده باشد. اما ضرورت به معنای آن است که انفکاک محمول از موضوع ممتنع است، و البته چیزی که ممنوع الانفکاک باشد مسلماً دائمی خواهد بود پس قضیه دائمه اعم از ضروریه است. در متون منطقی (به زبان عربی) به دو قضیه ضروریه مطلقه و دائمه مطلقه از باب تغلیب، "دائمتان" (دو قضیه دائمه) اطلاق می‌شود.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

---