قراء و راویان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در این مقاله به بررسی
قراء قرآن و راویان آن‌ها خواهیم پرداخت.
بـه دلایـلـی کـه ذکـر شد
قرائت قرآن بین قاریان در مواردی اختلافی بود و تعداد قاریان در طی سـالیان متمادی افزایش می‌یافت تا این که
ابن مجاهد از میان کلیه قرائات، هفت قرائت را برگزید که هر کدام دو راوی دارند:
ابن عامر: عـبدالله بن عامر یحصبی (متوفای ۱۱۸) قاری شام، دو
راوی او هشام بن عمار (۲۴۵-۱۵۳) و ابن ذکوان (۲۴۲-۱۷۳) هستند که هرگز ابن عامر را درک نکرده‌اند.
ابن کثیر: عبدالله بن کثیر دارمی (متوفای۱۲۰) قاری
مکه، دو راوی او بزی (۲۵۰-۱۷۰) و قنبل (۲۹۵-۱۹۱) هستند که هرگز او را درک نکرده‌اند.
عاصم: عاصم بن ابی النجود اسدی (متوفای۱۲۸) قاری
کوفه، دو راوی او حفص بن سلیمان ـ پسر خوانده او ـ (۱۸۰-۹۰) و شعبه ابوبکربن عیاش (۱۹۳-۹۵) هستند حفص قرائت عاصم را دقیق‌تر و مضبوط‌تر می‌دانست و قرائت عاصم به وسیله او منتشر شده و تا امروز متداول است و همین قرائتی است که امروزه در اکثر کشورهای اسلامی رایج است.
ابو عمرو: زبـان ابـوعـمـرو بـن عـلا مـازنـی، (متوفای ۱۵۴) قاری
بصره، دو راوی او دوری
حفص بن عمر (متوفای۲۴۶) و سوسی صالح بن زیاد (متوفای ۲۶۱) هستند که او را درک نکرده‌اند و به واسطه یزیدی
قرائت را از او گرفته‌اند.
حمزه: حمزة بن حبیب زیات (متوفای ۱۵۶) قاری کوفه، دو راوی او خلف بن هشام (۲۲۹-۱۵۰) و خلا دبن خالد (متوفای ۲۲۰) که قرائت را با واسطه از او گرفته‌اند.
نافع: نافع بن عبدالرحمان اللیثی (متوفای ۱۶۹) قاری مدینه، دو راوی او عیسی بن مینا (۲۲۰-۱۲۰) معروف به قالون ـ پسرخوانده نافع ـ و ورش، عثمان بن سعید (۱۹۷-۱۱۰) هستند و این قرائت همان است که در برخی از کشورهای مغرب عربی امروزه رایج است.
کسائی: عـلـی بـن حمزه (متوفای ۱۸۹) قاری کوفه، دو راوی اولیث بن خالد (متوفای ۲۴۰) و دوری، حفص بن عمر ـ که راوی ابوعمرو هم بود ـ (متوفای ۲۴۶) هستند.
متاخرین سه نفر دیگر بر این هفت نفر اضافه کرده‌اند:
خـلـف: خـلف بن هشام، راوی حمزه (متوفای ۲۲۹) قاری
بغداد، دو راوی او ابویعقوب (متوفای ۲۸۶) و ابوالحسن (متوفای ۲۹۲) هستند.
یـعـقـوب: یعقوب حضرمی (متوفای ۲۰۵) قاری بصره، دو راوی او رویس (متوفای ۲۳۸) و روح (متوفای ۲۳۵) هستند.
ابوجعفر: ابو جعفر مخزومی (متوفای ۱۳۰) قاری مدینه، دو راوی او ابن وردان (متوفای ۱۶۰) و ابن جماز (متوفای ۱۷۰) هستند.
چـهـار قـاری دیـگری که به قرائت شاذ (خلاف مشهور) قرائت می‌کردند، ولی مقبول عامه مردم بودند، بر این ده قاری افزوده شده‌اند: .
حسن بصری: حسن بن یسار (متوفای ۱۱۰) قاری بصره، دو راوی او شجاع بلخی (۱۹۰-۱۲۰) و دوری (متوفای ۲۴۶) که او را درک نکرده و با واسطه از اوروایت کرده‌اند.
ابن محیصن:
محمد بن عبدالرحمان (متوفای ۱۲۳) قاری مکه، دو راوی اوبزی (۲۵۰-۱۷۰) و ابن
شنبوذ (متوفای ۳۲۸) هستند که با واسطه از او روایت کرده‌اند.
یزیدی: یحیی بن مبارک (متوفای ۲۰۲) قاری بصره، دو راوی او سلیمان بن حکم (متوفای ۲۳۵) و احمدبن فرج ضریر (متوفای ۳۰۳) هستند که با واسطه از او روایت کرده‌اند.
اعمش: سلیمان بن مهران اسدی (متوفای ۱۴۸) قاری کوفه، دو راوی اوشنبوذی (۳۸۸-۳۰۰) و مطوعی (متوفای ۳۷۱) هستند که با چند واسطه از او
روایت کرده‌اند.
ایـن چـهـارده قرائت معروف که هر کدام از طریق دو راوی
نقل شده است، مجموعا بیست و هشت
قرائت را تشکیل می‌دهند که شناسایی آنان فی‌الجمله انجام گرفت.
پنج نفر از قرا سبعه به غیر از ابن عامر و ابوعمرو ایرانی الاصلند ابن عامر مجهول النسب و ابوعمرو از قبیله مازن تمیم است، ولی قاضی اسد یزیدی می‌گوید: (او از
فارس شیراز از روستای کازرون برخاسته است).
عاصم، ابوعمرو، حمزه و کسائی، صریحا اظهار
تشیع می‌نمودند، ولی ابن کثیر و نافع از آن جا که هر دو از فـارس هـسـتـنـد، احـتمالا
شیعه بودند اما ابن عامر، بزرگ شده
خاندان اموی بود او فردی ناشایست و بی‌پروا شناخته می‌شد.
ائمه قراء؛
اجتهاد قراء؛
راویان قرائات
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «قراء و راویان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۴/۱۱/۲۳
