قرآن خواندن سر امام حسین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از وقایع شگفت‌انگیز پس از
واقعه کربلا، قرآن خواندن سر مطهر امام حسین (علیه‌السلام) بود. بنا بر گزارش‌های تاریخی، زمانی که سر مطهر امام حسین (علیه‌السلام) را بر نیزه کرده و در
کوفه می‌گرداندند، سر مطهر امام، آیاتی از
قرآن را
تلاوت می‌کرد. مدارک معتبری دال بر این مطلب موجود دارد و علمای
شیعه و علمای
اهل سنت آن‌را به
سند صحیح نقل کرده‌اند.
از حوادث شگفت‌انگیز پس از واقعه کربلا، قرآن خواندن سر امام حسین (علیه‌السلام) است.
زید بن ارقم می‌گوید: من در غرفه‌ای بودم که سر مطهر را بر فراز نیزه‌ای از جلوی من گذراندند. چون برابر من رسید، شنیدم که آیه
(اَمْ حَسِبْتَ اَنَّ اَصْحَابَ الْکَهْفِ وَالرَّقِیمِ کَانُوا مِنْ آیَاتِنَا عَجَبًا) «آیا پنداشتی که
اصحاب کهف و رقیم، از آیات شگفت ما بودند؟» را می‌خواند. به خدا سوگند مو بر تنم راست شد و صدا زدم: ای پسر رسول خدا، به خدا سوگند، [
داستان] سر تو بسیار شگفت‌تر است.
(در توضیح مقصود زید بن اَرقَم می‌توان گفت درست است که ماجرای اصحاب کهف و
رقیم شگفت‌انگیز بوده است، اما آنان پس از مرگشان سخن نگفتند. پس داستان سر تو شگفت‌انگیزتر است؛ چراکه پس از جدا شدن از بدن،
قرآن می‌خواند.)
ابن شهرآشوب می‌نویسد: روی ابو مخنف عن الشعبی انه صلب
راس الحسین بالصیارف فی الکوفة فتنحنح
الراس وقرا سورة الکهف الی قوله:
(إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى) فلم یزدهم الا ضلالا. وفی اثر انهم لما صلبوا راسه علی الشجرة سمع منه:
(وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنقَلَبٍ يَنقَلِبُونَ) وسمع ایضا صوته بدمشق یقول: لا قوة الا بالله. وسمع ایضا یقرا:
(اَنَّ اَصْحَابَ الْکَهْفِ وَالرَّقِیمِ کَانُوا مِنْ آیَاتِنَا عَجَبًا) فقال زید بن ارقم: امرک اعجب یا ابن رسول الله.
ابومخنف از
شعبی نقل می‌کند که گفت: هنگامی‌که سر مبارک امام حسین (علیه‌السلام) را در
کوفه در محل صراف‌ها به دار زدند، آن سر مقدس
تنحنح کرد و سوره کهف را
تلاوت کرد، تا آن‌جا که می‌فرماید:
(إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى) «آنان جوانانی (یا جوانمردانی) بودند که به پروردگارشان
ایمان آوردند و ما بر هدایتشان افزودیم.» و این جز بر ضلالت و گمراهیشان نیافزود.»
در روایت دیگری می‌نگارد: هنگامی که سر مقدس امام حسین (علیه‌السلام) را بر فراز درخت زدند، شنیدند که می‌فرمود:
(وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنقَلَبٍ يَنقَلِبُونَ) «آنان که ستم کردند، به زودی می‌دانند که به کدام بازگشت‌گاه باز خواهند گشت.» نیز در
دمشق صوت آن حضرت را شنیدند که می‌فرمود: لا قوة الا بالله، نیز شنیده شد که می‌فرمود:
(أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا) زید بن ارقم می‌گفت: یابن رسول اللّه! تعجب سر بریده تو از همه بیشتر است.
محمد بن سلیمان کوفی می‌نویسد: [
حدثنا] ابواحمد قال: سمعت محمد بن مهدی یحدث عن عبدالله بن داهر الرازی عن ابیه عن الاعمش: عن المنهال بن عمرو قال: رایت
راس الحسین بن علی علی الرمح و هو یتلو هذه الآیة:
(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا) فقال رجل من عرض الناس: راسک یا ابن رسول الله اعجب؟.
منهال بن عمرو می‌گوید: سر بریده حسین بن علی (علیهماالسلام) را روی نیزه دیدم که این آیه را تلاوت می‌کرد: «آیا خیال کرده که پیش‌آمد یاران کهف و رقیم از گزارشات ما شگفت‌آورتر است؟» مردی از بین مردم گفت: به خدا سوگند! سر بریده شما ای فرزند رسول خدا شگفت‌آورتر است.
ابن حمزه طوسی می‌نویسد:
عن المنهال بن عمرو، قال: انا والله رایت
راس الحسین (صلوات‌الله‌علیه) علی قناة یقرا القرآن بلسان ذلق ذرب یقرا سورة الکهف حتی بلغ:
(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا) فقال رجل: و راسک - والله - اعجب یا ابن رسول الله من العجب.
سر بریده حسین بن علی (علیهماالسلام) را روی نیزه دیدم که
قرآن را به زبان فصیح و شیوا می‌خواند تا به این آیه رسید: «آیا خیال کرده که پیش‌آمد یاران کهف و رقیم از گزارشات ما شگفت‌آورتر است؟
» مردی از بین مردم گفت: به‌خدا سوگند! سر بریده شما ای فرزند رسول‌خدا شگفت‌آورتر است.
وعنه، قال: ادخل
راس الحسین (صلوات‌الله‌علیه) دمشق علی قناة، فمر برجل یقرا سورة الکهف وقد بلغ هذه الآیة
(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا) فانطق الله تعالی
الراس، فقال: امری اعجب من امر اصحاب الکهف و الرقیم.
سر امام حسین (علیه‌السلام) بر روی نیزه وارد دمشق شد مردی پیش روی سر مبارک، سوره کهف را می‌خواند تا به این آیه رسید: «آیا خیال کرده که پیش‌آمد یاران کهف و رقیم از گزارشات ما شگفت‌آورتر است؟
» ناگهان سر مطهر اباعبد‌الله (علیه‌السلام) به
قدرت خدا سخن گفت فرمود: ماجرای من از قصه اصحاب کهف شگفت‌انگیزتر است!
قطب‌الدین راوندی نیز می‌نویسد: عن المنهال بن عمرو قال: انا والله رایت
راس الحسین (علیه‌السّلام) حین حمل وانا بدمشق، وبین یدیه رجل یقرا الکهف، حتی بلغ قوله:
(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا) فانطق الله
الراس بلسان ذرب ذلق، فقال: اعجب من اصحاب الکهف قتلی وحملی.
از «
منهال بن عمرو اسدی» روایت می‌کند که به خدا سوگند! من در دمشق دیدم که سر مطهر امام حسین (علیه‌السلام) را بر سر نیزه کرده بودند و مردی پیش روی سر مبارک، سوره کهف را می‌خواند. همین‌که به این آیه رسید:
(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا) ناگهان سر مطهر اباعبد‌الله (علیه‌السلام) به قدرت خدا سخن گفت و به زبان فصیح و شیوا، فرمود: ماجرای من از قصه اصحاب کهف شگفت‌انگیزتر است!
علی بن یونس عاملی می‌نویسد:
قرا رجل عند راسه بدمشق
(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا) فانطق الله
الراس بلسان عربی: اعجب من اهل الکهف قتلی و حملی.
مردی نزد سر
امام حسین (علیه‌السلام) در دمشق این آیه را قرائت می‌کرد:
(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا) ناگهان سر مطهر اباعبد‌الله (علیه‌السلام) به قدرت خدا سخن گفت فرمود: به شهادت رساندن من و بر نیزه کردن سرم از امر اصحاب کهف عجیب‌تر و شگفت انگیزتر است.
سید هاشم بحرانی نیز می‌نویسد:
فوقفوا بباب بنی خزیمة ساعة من النهار،
والراس علی قناة طویلة، فتلا سورة الکهف، الی ان بلغ فی قراءته الی قوله تعالی:
(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا) قال سهل: والله ان قراءته اعجب الاشیاء.
مرحوم
علامه مجلسی (رحمت‌الله‌علیه) در کتاب
بحار الانوار، بابی را به همین مطلب اختصاص داده است.
از
علمای اهل سنت،
ابن عساکر در کتاب
تاریخ مدینه دمشق می‌نویسد: نا الاعمش نا سلمة بن کهیل قال رایت
راس الحسین بن علی رضی الله عنهما علی القناة وهو یقول
(فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللّهُ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ) و محقق کتاب در پاورقی آن می‌نویسد: وزید بعدها فی م: قال ابو الحسن العسقلانی: فقلت لعلی بن‌هارون انک سمعته من محمد بن احمد المصری، قال: الله انی سمعته منه، قال الانصاری فقلت لمحمد بن احمد: الله انک سمعته من صالح؟ قال: الله انی سمعته منه، قال جریر بن محمد: فقلت لصالح: الله انک سمعته من معاذ بن اسد؟ قال: الله انی سمعته منه، قال معاذ بن اسد: فقلت للفضل: الله انک سمته من الاعمش؟ فقال: الله انی سمعته منه، قال الاعمش: فقلت لسلمة بن کهیل: الله انک سمعته منه؟ قال: الله انی سمعته منه بباب الفرادیس بدمشق؟ مثل لی ولا شبه لی، وهو یقول:
(فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللّهُ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ)و همچنین ابن عساکر در جائی دیگر از همین کتاب می‌نویسد: عن المنهال بن عمرو قال انا والله رایت
راس الحسین بن علی حین حمل وانا بدمشق وبین یدی
الراس رجل یقرا سورة الکهف حتی بلغ قوله تعالی
(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا) قال فانطق الله
الراس بلسان ذرب فقال اعجب من اصحاب الکهف قتلی وحمل.
از «منهال بن عمرو اسدی» روایت می‌کند که به خدا سوگند! من در دمشق دیدم که سر مطهر امام حسین (علیه‌السلام) را بر سر نیزه کرده بودند و مردی پیش روی سر مبارک، سوره کهف را می‌خواند. همین‌که به این آیه رسید:
(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا) ناگهان سر مطهر اباعبد‌الله (علیه‌السلام) به قدرت خدا سخن گفت و به زبان فصیح و شیوا، فرمود: ماجرای من از قصه اصحاب کهف شگفت‌انگیزتر است!
با این همه مدارک معتبری که در این‌باره وجود دارد، شکی در صحت خبر
قرآن خواندن سر مبارک امام حسین (علیه‌السّلام) باقی نمی‌ماند.
• پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۲، ص۶۸-۶۹.
•
موسسه تحقیقاتی حضرت ولی‌عصر (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)، برگرفته از مقاله «آیا مدارک معتبری دال بر قرآن خواندن سر بریده امام حسین علیه السلام بر سر نیزه وجود دارد؟».
