قاعده تسلّطُ کلِّ ذی حقّ علیٰ حقّه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قاعدۀ تسلّطُ کل ذی حقّ علیٰ حقّه از
قواعد فقهی به معنای سلطنت داشتن صاحب حق بر حق خویش است.
برخی فقها به این قاعده در باب
قصاص استناد کرده‌اند.
هر صاحب حقی بر حق خود سلطنت دارد، بدین‌معنا که می‌تواند آن را
اسقاط یا
استیفا کند، مگر آنکه مانعی وجود داشته باشد، بنابراین، اگر چند نفر نسبت به چیزی دارای حق باشند، هر کدام بر حق خویش سلطه دارد و با عدم استیفای حق از سوی یکی یا اسقاط آن از سوی او، حق دیگران محفوظ است، مانند اینکه هر یک از
اولیای دم حق قصاص از
قاتل را دارد و با غایب بودن یکی یا گذشت او از قاتل، حق قصاص دیگر اولیا از بین نمی‌رود و اگر حق، مورد
قسامه و یکی از اولیای دم حاضر باشد، با پنجاه بار
قسم وی یا همراه همراهانش، حق ثابت می‌شود و غیبت دیگران مانع اجرای قسامه نخواهد بود.
مفاد قاعده محل اتفاق فقها است، چنان‌که از دیدگاه برخی، روایاتی که بر سلطه
انسان بر اموالش دلالت دارد، حقوق را نیز در بر می‌گیرد.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۱۵۹.
