فتل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَتَل (به فتح فاء و فتح تاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای تابيدن است.
دو بار در
نهج البلاغه تکرار شده است.
فَتَل به معنای تابيدن است. فتیل هم به معنای تابیده است.
«فَتل وَجهه عَنهُم: صَرفه»
برخی از مواردی که در «
نهج
البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امیرالمومنین (علیه‌السلام) در
خطبه شقشقیه درباره
عثمان و خلافكاريهاى او فرموده:
«إِلَى أَنِ انْتَكَثَ عَلَيْهِ فَتْلُهُ، وَ أَجْهَزَ عَلَيْهِ عَمَلُهُ، وَ كَبَتْ بِهِ بِطْنَتُهُ.» «عاقبت بافته‌هايش (براى استحكام خلافت) پنبه شد، و كردار ناشايستش كارش را تباه ساخت و سرانجام
شکم خوارگی و
ثروت اندوزی، براى ابد نابودش ساخت.»
جایی دیگر در
خطبه غرّا در مقام
نصیحت می‌فرماید:
«فاتَّقوا اللهَ تَقِيَّةَ ذي لُبٍّ... لَمْ تَفْتِلْهُ فاتِلاتُ الْغُرورِ، وَ لَمْ تَعْمَ عَلَيْهِ مُشْتَبِهاتُ الاُْمورِ.» «فريب آن‌چه
انسان را مغرور مى‌كند و از راه منصرف مى‌سازد، نخورده، امور مشتبه بر او مخفى نگشته.»
فتل در اينجا به معنى برگرداندن است؛ «فتل وجهه عنهم: صرفه»
از این ماده دو مورد در «
نهج البلاغه» آمده است.
•
بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «فتل»، ج۲، ص۸۰۱.
