غَلَل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غَلَل: (أَنْ يَغُلَّ وَ مَنْ يَغْلُلْ) «غَلَل» در اصل، به معناى نفوذ تدريجى و مخفيانه آب در ريشه درختان است
و از آن‌جا كه
خیانت به صورت مخفيانه و تدريجى صورت مى‌گيرد، به آن «
غلول» مى‌گويند و اگر به حرارت درونى ناشى از تشنگى، «
غليل» مى‌گويند، نيز به همين جهت است.
(وَ مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَغُلَّ وَ مَن يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَ هُمْ لاَ يُظْلَمُونَ) (ممكن نيست هيچ پيامبرى خيانت كند و هر كس خيانت كند، روز رستاخيز، آن‌چه را در آن خيانت كرده، با خود به صحنه محشر مى‌آورد، سپس نتيجه اعمال هركس، به طور كامل به او داده مى‌شود؛ و به آن‌ها ستم نخواهد شد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه غل كه مصدر يغل است، به معناى خيانت مى‌باشد و ما در تفسير آيه:
(ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتابَ) گفتيم كه معناى اين سياق تنزيه ساحت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) از بدی‌ها، اعمال زشت و طهارت دامن آن جناب از هر آلودگى است و معنايش اين نيست كه
پیغمبر نبايد چنين و چنان كند، بلكه معنايش اين است كه پيغمبر ساحتش مقدس‌تر از اين است كه چنين و چنان كند، در آيه مورد بحث هم معنايش اين است كه حاشا بر رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) كه به پروردگار خود و يا به مردم خيانت كند، (چون خيانت به مردم هم خيانت به
خدا است) با اين‌كه هر خيانتكارى با خيانتش پروردگارش را ديدار مى‌كند و آن‌گاه آن‌چه كرده است بدون كم و كاست تحويل مى‌گيرد. بعد از تنزيه ساحت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) مى‌فرمايد: نسبت خيانت به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) دادن قياسى است ظالمانه و علاوه بر آن
قیاس مع الفارق است، براى اين‌كه آن جناب پيرو رضاى خدا است و از رضاى خداى تعالى تجاوز نمى‌كند و خيانتكاران با خيانت خود خشم عظيمى از خدا را به دست مى‌آورند و جايشان
جهنم است كه بدترين جايگاه است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «غَلَل»، ص۴۰۲-۴۰۳.
