غفلت منافقان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از صفات
منافقان که در
آیات قرآن به آن اشاره شده، «غفلت» است.
آثار غفلت منافقان از یاد خداوند عبارتند از:
غفلت منافقان از
یاد خدا، موجب سوگند دروغ آنان نزد
مسلمانان:
«يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِيعاً فَيَحْلِفُونَ لَهُ كَما يَحْلِفُونَ لَكُمْ ... • اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطانُ فَأَنْساهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ ...؛
به خاطر بياوريد روزى را كه خداوند همه آنها را برمى‌انگيزد، آنها براى خدا نيز سوگند دروغ ياد مى‌كنند همان‌گونه كه امروز براى شما سوگند ياد مى‌كنند ... شيطان بر آنان مسلط شده و ياد خدا را از خاطر آنها برده....»
نسيان
به معناى غفلت نيز آمده است
و آيات مربوط
به منافقان است.
غفلت منافقان از خدا، موجب
فراموشی و محروميّت آنان از عنايات الهى:
«الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ
بِالْمُنْكَرِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَ يَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنافِقِينَ هُمُ الْفاسِقُونَ؛
مردان منافق و زنان منافق، همه از يك گروهند. آنها
امر به منكر، و نهى از معروف مى‌كنند؛ و دستهايشان را از
انفاق و بخشش مى‌بندند؛ خدا را فراموش كردند، و خدا نيز آنها را فراموش كرد، (و رحمتش را از آنها قطع نمود)؛
به يقين، منافقان‌همان
فاسقان هستند.»
علل غفلت منافقان از یاد خداوند عبارتند از:
استيلاى
شیطان بر منافقان، سبب فراموش شدن ياد خدا از سوى آنان:
«اتَّخَذُوا أَيْمانَهُمْ جُنَّةً ... • اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطانُ فَأَنْساهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ ...؛
آنها سوگندهاى خود را سپرى قرار دادند ... شيطان بر آنان مسلط شده و ياد خدا را از خاطر آنها برده....»
غفلت منافقان از ياد خدا، نشئت گرفته از
فسق آنان:
«الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ
بِالْمُنْكَرِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَ يَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنافِقِينَ هُمُ الْفاسِقُونَ؛
مردان منافق و زنان منافق، همه از يك گروهند. آنها
امر به منكر، و نهى از معروف مى‌كنند؛ و دستهايشان را از انفاق و بخشش مى‌بندند؛ خدا را فراموش كردند، و خدا نيز آنها را فراموش كرد، (و رحمتش را از آنها قطع نمود)؛
به يقين، منافقان‌همان فاسقانند.»
غفلت منافقان از
قدرت خدا، در پيروز ساختن مؤمنان
متوکل بر او در ميدان جنگ:
«إِذْ يَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ غَرَّ هؤُلاءِ دِينُهُمْ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ؛
و هنگامى را كه منافقان، و بيمار دلان مى‌گفتند: اين گروه مسلمانان را دينشان مغرور ساخته است. آنها نمى‌دانستند كه هر كس بر خدا توكّل كند، پيروز مى‌گردد؛ خداوند توانا و حكيم است. »
بر اساس
شأن نزول، آيه مربوط
به جنگ بدر است.
آرزوهاى منافقان، عامل غفلت آنان از
قیامت:
«يَوْمَ يَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَراءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بابٌ باطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ • يُنادُونَهُمْ أَ لَمْ نَكُنْ مَعَكُمْ قالُوا بَلى وَ لكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَكُمْ وَ تَرَبَّصْتُمْ وَ ارْتَبْتُمْ وَ غَرَّتْكُمُ الْأَمانِيُّ حَتَّى جاءَ
أَمْرُ اللَّهِ وَ غَرَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ؛
همان روزى كه مردان و زنان منافق
به مؤمنان مى‌گويند: نظرى
به ما بيفكنيد تا از
نور شما پرتوى برگيريم.
به آنها گفته مى‌شود:
به پشت سرِ خود بازگرديد و نورى
به دست آوريد. در اين هنگام ديوارى ميان آنها زده مى‌شود كه درى دارد، درونش رحمت است و از طرف برونش
عذاب. آنها
بهشتیان را صدا مى‌زنند: «مگر ما با شما نبوديم؟!» مى گويند: «آرى، ولى شما خود را
به گمراهى افكنديد و انتظار نابودى حق را كشيديد، و در همه چيز
شک و ترديد داشتيد، و آرزوهاى دور و دراز شما را فريب داد تا فرمان خدا فرا رسيد، و شيطان فريبكار شما را در برابر فرمان خداوند فريب داد.»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۱۶۷، برگرفته از مقاله «غفلت منافقان».
