• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَشیَّة (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: عَشیَّة (لغات‌قرآن)
مقالات مرتبط: عشی (مفردات‌قرآن).


عَشیَّة: (لَمْ یَلْبَثوا اِلاّٰ عَشیَّةً)
[۱] نازعات/سوره۷۹، آیه۴۶.    

عَشیَّة: به همان معانی «عشیّ» است. (عصرگاهان)
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۶۷-۵۶۸.    
[۳] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۲۹۲-۲۹۳.    

چنان که در این آیه می‌خوانیم:
«آن‌ها (منکران معاد) در آن روز که قیام قیامت را می‌بینند چنین احساس می‌کنند که گویی توقف آن‌ها (در دنیا و برزخ) جز عصرگاهی یا صبحگاهی بیش‌تر نبوده است.»
[۴] نازعات/سوره۷۹، آیه۴۶.    
به قدری عمر کوتاه دنیا به سرعت می‌گذرد و دوران برزخ نیز سریع طی می‌شود که به هنگام قیام قیامت آن‌ها فکر می‌کنند تمام این دوران چند ساعتی بیش نبود.
این امر هم ذاتا صحیح است که عمر دنیا بسیار کوتاه و زودگذر است و هم در مقایسه با قیامت که تمام عمر جهان در مقایسه با آن لحظه‌ای بیش نیست.
در بعضی از آیات قرآن آمده است که در قیامت هنگامی که مجرمان درباره مقدار توقفشان در عالم برزخ یا دنیا به گفتگو می‌پردازند بعضی به بعضی دیگر می‌گویند شما تنها ده شبانه روز در جهان برزخ توقف کرده‌اید.
[۵] طه/سوره۲۰، آیه۱۰۳.    

ولی آن‌ها که بهتر فکر می‌کنند می‌گویند: شما تنها به‌اندازه یک روز در برزخ درنگ کرده‌اید
[۶] طه/سوره۲۰، آیه۱۰۴.    
و در جای دیگر از مجرمان نقل می‌کند که وقتی قیامت برپا می‌شود مجرمان سوگند یاد می‌کنند که جز یک ساعت توقف نداشتند.
[۷] روم/سوره۳۰، آیه۵۵.    

تفاوت این تعبیرات به خاطر آن است که آن‌ها می‌خواهند کوتاهی این مدت را با یک بیان تقریبی منعکس کنند و هرکدام احساس خود را با تعبیری بیان می‌کنند که همه در یک امر مشترک است و آن کوتاهی عمر این جهان در برابر عمر قیامت است و این مطلبی است که انسان را تکان می‌دهد و از خواب غفلت بیدار می‌سازد.
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۲۶، ص۱۱۵-۱۱۶.    



به موردی از کاربرد عَشیَّة در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - عَشیَّة (آیه ۴۶ سوره نازعات)

(کَاَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَها لَمْ یَلْبَثوا اِلّا عَشیَّةً اَوْ ضُحاها)
[۹] نازعات/سوره۷۹، آیه۴۶.    

(در آن روز که قیامت را می‌بینند احساس می‌کنند که گویا توقّفشان در دنیا و برزخ جز شامگاهی یا صبحگاهی بیشتر نبوده است.)
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۸۴.    


۱.۲ - عَشیَّة در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید:
(کَاَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَها لَمْ یَلْبَثوا اِلّا عَشیَّةً اَوْ ضُحاها) این جمله نزدیکی قیامت را در قالب یک تمثیل و تشبیه بیان نموده، می‌فرماید: نزدیکی قیامت به زندگی دنیایشان طوری است که مثل آنان در هنگام دیدن قیامت مثل خود آنان است در آن فرض که بعد از گذشتن یک شب و یا یک نصف روز از مردنشان دوباره زنده شوند، در آن صورت چه می‌گویند؟ می‌گویند: بعد از مردن بیش از یک شب نگذشت که دوباره زنده شدیم و خلاصه فاصله بین مردن و قیامت را مدت زمانی احساس می‌کنند، که نسبتش با روز و شب‌های گذشته عمرشان نسبت یک شب و یا یک ظهر را دارد.
[۱۱] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۲۰.    
[۱۲] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۹۷.    

(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
[۱۳] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۹۰-۲۹۱.    
[۱۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۶۰.    
)
۱. ↑ نازعات/سوره۷۹، آیه۴۶.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۶۷-۵۶۸.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۲۹۲-۲۹۳.    
۴. ↑ نازعات/سوره۷۹، آیه۴۶.    
۵. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۱۰۳.    
۶. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۱۰۴.    
۷. ↑ روم/سوره۳۰، آیه۵۵.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۲۶، ص۱۱۵-۱۱۶.    
۹. ↑ نازعات/سوره۷۹، آیه۴۶.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۸۴.    
۱۱. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۲۰.    
۱۲. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۹۷.    
۱۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۹۰-۲۹۱.    
۱۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۶۰.    


• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «عَشیَّة»، ج۳، ص۱۷۹-۱۸۰.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره روم | لغات سوره طه | لغات سوره نازعات | لغات قرآن
جعبه ابزار