• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عوامل اسراف

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اسراف یکی از رذائل اخلاقی به شمار می‌آید، و ریشه ها و عواملی سبب اسراف می‌شود؛ که در ذیل به برخی از این امور پرداخته می‌شود.




۱. شهوتپرستی:
[۱] راهنما، ج‌۶، ص‌۱۰۸.

قرآن از زبان حضرت لوط(علیه السلام)شهوترانی را عامل گرایش قوم لوط به اسراف اخلاقی می‌شمارد.
همچنین در آیه ۲۸ سوره کهفدر مقام نهی پیامبر(صلی الله علیه وآله) از اطاعت افراط‌گرایان، آنان را پیرو هواهای نفسانی خویش می‌شناساند.



۲. غفلت از یاد خدا:
[۵] التحقیق، ج‌۵، ص‌۱۱۰.

آیه ۲۸ سوره کهفافراط‌گرایان را کسانی می‌شمارد که قلبشان از یاد خدا غافل شده است.



۳. روحیه ناسپاسی و کفران نعمت:
[۷] التحریر و التنویر، ج‌۱۵، ص‌۸۱.
خداوند در آیات ۲۶‌ـ‌۲۷ سوره اسراءپس از نهی از تبذیر و بیان اخوت مبذّران با شیاطین، می‌فرماید: شیطان در برابر پروردگارش بسیار ناسپاس بود.



۴. تکبر، خودکامگی، استعمار و سیطره‌جویی:
[۹] التحقیق، ج‌۱، ص‌۲۳۸.
[۱۰] راهنما، ج‌۷، ص‌۵۲۳.

خداوند در آیات ۸۳ سوره یونسو ۳۱ سوره دخانفرعون را مردی اسرافگر و برتری‌جو می‌خواند.
همچنین از زبان بلقیس، ملکه قوم سبأ، در آیه ۳۴سوره نملدرباره پادشاهان می‌گوید: آنان هنگامی که به منطقه آبادی وارد شوند، آن را به فساد و تباهی‌می‌کشند. مقایسه این آیه با آیات مربوط به فرعون نوعی رابطه جانشینی بین فساد اجتماعی و اسراف برقرار می‌سازد.



۵. عجب و خودبینی:
[۱۴] راهنما، ج‌۷، ص‌۳۹۱.

در آیه ۱۲ سوره یونساز انسانهایی یاد شده که هنگام سختی، از خدا یاری طلبیده و در آسایش، او را از یاد می‌برند.
خداوند درباره این افراد می‌فرماید: این چنین برای اسرافکاران، اعمالشان زینت داده شده که زشتی عمل خود را ادراک نمی‌کنند.



افزون بر عوامل پیشگفته، می‌توان تقلید، چشم‌و همچشمی، وسواس، تربیت خانوادگی، احساس حقارت و خودکم‌بینی و داشتن ثروت فراوان، بدون برخورداری از اخلاق دینی را جزو عوامل اسراف دانست.
[۱۶] پژوهشی در اسراف، ص‌۸۷‌ـ‌۱۰۳.



 
۱. راهنما، ج‌۶، ص‌۱۰۸.
۲. اعراف/سوره۷، آیه۸۱.    
۳. نمل/سوره۲۷، آیه۵۵.    
۴. کهف/سوره۱۸، آیه۲۸.    
۵. التحقیق، ج‌۵، ص‌۱۱۰.
۶. کهف/سوره۱۸، آیه۲۸.    
۷. التحریر و التنویر، ج‌۱۵، ص‌۸۱.
۸. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۷-۲۶.    
۹. التحقیق، ج‌۱، ص‌۲۳۸.
۱۰. راهنما، ج‌۷، ص‌۵۲۳.
۱۱. یونس/سوره۱۰، آیه۸۳.    
۱۲. دخان/سوره۴۴، آیه۳۱.    
۱۳. نمل/سوره۲۷، آیه۳۴.    
۱۴. راهنما، ج‌۷، ص‌۳۹۱.
۱۵. یونس/سوره۱۰، آیه۱۲.    
۱۶. پژوهشی در اسراف، ص‌۸۷‌ـ‌۱۰۳.




دانشنامه موضوعی قرآن    




جعبه ابزار