عمر بن محمد نسفی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«نجم الدین
عمر بن محمد بن احمد نسفی» (۵۳۷- ۴۶۲ ق) از علمای
حنفی مذهب است که
سمعانی شرح حال او را در کتاب معجم خود آورده است.
این شرح حالی است که نویسندگان پس از سمعانی از آن بهره برده و با توجه به اطلاعاتی که از زندگی نویسنده به دست آورده‌اند، آن را کامل کرده‌اند. نویسنده از چنان شهرتی برخوردار است که سمعانی در شرح حال او می‌نویسد: «از آنجا که وی بسیار مشهور است و تالیفات بسیاری دارد، من او را در این مجموعه ذکر کردم». یکی از نویسندگان
سده نهم هجری نیز او را «مفتی ثقلین» نامیده است.
ابن نجار درباره او و کتاب هایش می‌نویسند: «او فقیهی فاضل، مفسر، محدث و ادیبی ذوالفنون است و کتاب‌هایی در
تفسیر ،
حدیث و به رشته تحریر درآورده است و شاید شمار نگاشته‌های او به ۱۰۰ برسد».
کتاب «القند فی ذکر علمای سمرقند» از مهمترین
آثار اوست. تفسیر بزرگ «
الاکمل الاطول » در چهار مجلد و تفسیر مختصر «
التیسیر فی التفسیر » از جمله آثار اوست. ترجمهی فارسی او از
قرآن کریم از قدیمی‌ترین ترجمه‌های موجود است.
کتاب «
عقائد النسفیة » او با موضوع
توحید و عقاید اسلامی، مورد توجه و عنایت بسیاری از عالمان قرار دارد. این کتاب در بسیاری از حوزه‌های علمیه
اهل سنت و به ویژه در دانشگاه
الازهر جزو کتب درسی است. از شروح و حواشی بسیاری که بر این کتاب نوشته شد، مهمترین و مشهورترین آن‌ها شرح علامه تفتازانی متوفای ۷۹۱ ق است.
نسفی علاوه بر آثار مذکور، صاحب تالیفات دیگری نیز هست که از آن جمله است:
۱- بعث الرغائب لبحث الغرائب؛
۲- تطویل الاسفار لتحصیل الاخبار؛
۳- الجمل الماثورة؛
۴- الحصائل فی الفروع؛
۵- دعوات المستغفرین؛
۶- شرح الاصول؛
۷- طلبه الطلبه، فی الاصطلاحات الفقهیه علی مذهب الفاظ کتب الحنفیه؛
۸- فی بیان مذهب التصوف و اهله؛
۹- یواقیت المواقیت، فی فضائل الشهور و الایام.
القند فی ذکر علمای سمرقند (کتاب) .
نرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
