علی بن مهزیار
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالحسن علی بن مهزیار اهوازی،
محدث موثق شیعه،
فقیه، مفسر و صحابی
امام کاظم،
امام رضا،
امام جواد و
امام هادی (علیهم‌السّلام) بود.
ابوالحسن علی بن مهزیار اهوازی دورقی، اصالتاً از دورق
خوزستان،
اهل
هند، روستایی در
فارس و ساکن
اهواز بود.
امام کاظم،
امام رضا، امام جواد و امام هادی (علیهم‌السّلام)
را درک کرد و صحابی ایشان بود. از امام هشتم و نهم
و همچنین از
فضالة بن ایوب و
محمد بن اسماعیل بن بزیع روایت کرده است.
راویانی چون
عباس بن معروف،
محمد بن عبدالجبار،
حسین بن اسحاق،
محمد بن عیسی یقطینی و
سهل بن زیاد از او
نقل حدیث نموده‌اند.
علی بن مهزیار از یاران خاص امام جواد و امام هادی (علیهما‌السّلام) بود و از سوی آنان وکیل برخی مناطق بود، از این‌رو توقیعاتی درباره او برای شیعیان نوشته شد که وی را
مدح نمود. او در نقل روایت، ثقه و در عقیده، غیرقابل طعن است. پدرش
نصرانی بود که به
اسلام گروید و گفته‌اند که خود علی نیز در کودکی
اسلام آورد و تشیع را اختیار کرد.
از او به عنوان فقیه و مفسر تعبیر کرده‌اند.
تاریخ وفات وی روشن نیست، اما
نجاشی ذیل ترجمه حریز می‌گوید:
محمد بن علی انصاری از علی بن مهزیار به سال
۲۲۹ق حدیث شنیده است.
شیخ طوسی پس از آنکه وی را جلیل القدر و واسع الروایه توصیف کرده، می‌گوید:
او دارای ۳۳ کتاب مانند کتب
حسین بن سعید اهوازی است و علاوه بر آنها کتاب‌های حروف القرآن و الانبیاء و البشارات را داراست.
احمد برقی گفته است که علی بن مهزیار مصنفات حسین بن سعید را گرفته و اضافاتی در آنها ایجاد کرده است.
مجموع تالیفات وی عبارت‌اند از: التفسیر الفضائل، المثالب، الدعاء، التجمل و المروّه، المزار، الرد علی الغلاة، فضائل المومنین و برّهم الملاحم، التقیه، الزهد، الحروف، القائم، البشارات الانبیاء، النوادر، رسائل علی بن اسباط.
کتب فقهی در موضوع صلاة، زکات، صوم، حج، طلاق، حدود، دیات، عتق و تدبیر
تجارات و
اجارات، مکاسب، وصایا، مواریث، خمس، شهادات، صید و ذبائح شربه، نذور و ایمان و کفارات
و کتاب‌هایی در حوزه‌های دیگر مثل: وفاة ابی ذر، حدیث بدر، اسلام سلمان فارسی
و به قولی فضائل امیرالمؤمنین، النقض علی علی بن اسباط الفطحی
، الخصال و حدیث الاشعریه.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۳۰-۵۳۱، برگرفته از مقاله «علی اهوازی».
