علی‌قلی خان واله داغستانی اصفهانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
علی‌قلی
خان واله داغستانی اصفهانی، از شعرای قرن دوازدهم هجری در اصفهان بوده است.
علی‌قلی
خان لگزی داغستانی متخلّص به «واله» فرزند محمّدعلی
خان بن مهرعلی
خان بن الخاص میرزا (ملقب به صفی‌قلی
خان) بیگلربیگی ایروان شاعر ادیب، از شعرای قرن دوازدهم هجری در
اصفهان بوده است.
پدر و جدّش از امرای معروف
عهد صفوی و مصدر خدمات و صاحب مناصب بوده و نسب آنان به
بنی‌عباس می‌رسد. عم پدرش لطف
علی خان معروف به اعتمادالدّوله وزیر
شاه سلطان حسین صفوی بوده و در موقع محاصره اصفهان از شغل خود معزول گردید. کوچه اعتمادالدّوله در محلّه بیدآباد اصفهان منسوب به اوست.
علی‌قلی
خان در سال ۱۱۲۴ق متولّد گردید و در دو سالگی به همراه پدر که بیگلربیگی ایروان بود به
ایروان رفت و پس از فوت پدر در سال ۱۱۲۸ق به اصفهان مراجعت کرد.
پس از حمله افاغنه و محاصره اصفهان، از اصفهان فرار کرده و به بندرعباس رفت و از آنجا به
هند رفت و به خدمت سلاطین و امرای آنجا از جمله محمّد شاه، وارد شده و به «ظفرخان» ملقّب گردید.
واله در سرودن
غزل و
رباعی طبعی روان داشته و به فارسی و ترکی
شعر می‌سروده و در فراق دخترعموی خود اشعار بسیاری سروده است. این بیت از اوست:
"حُسن ز هر کجا کشد دامن ناز بر زمین ••• عشق به پای او نهد روی نیاز بر زمین".
وی سرانجام در سال ۱۱۷۰ق در شاه جهان آباد (دهلی) وفات یافت. مادّه تاریخ او این عبارت است:
«پیوست واله برحمت».
کتب زیر از اوست:
۱. «تذکره ریاض الشّعراء»،که اخیرا در ۶ جلد به طبع رسیده و شرح حال حدود ۲۵۰۰نفر از شعرای پارسی گوی را در بر می‌گیرد؛
۲. «دیوان اشعار»، که حدود چهار هزار بیت شعر است و نسخه‌ای از آن در کتابخانه ملک در تهران موجود است؛
۳. «مثنوی در وصف خدیجه سلطان» دختر
علی خان بن مهرعلی
خان، دخترعموی خود.
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۴، ص۶۷۳.
