عقاید معتزله (حوض کوثر)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عقل گرائی افراطی و عدم توجه به معارفی که از طریق
آیات و
روایات به جامعه انسانی منتقل شده است باعث شده تا در پرتوی چنین نگرشی،
معارف دینی به راحتی مورد
انکار واقع شود.
معتزله با ادعای عقل گرائی در زمینه معارف، به انکار پاره‌ای از معارف دست زده و با جامعه مسلمین در این اعتقادات مخالفت نموده‌اند.
حوض کوثر یکی از معارفی است که توسط
معتزله انکار شده است. این تکذیب از روش معتزله و فضای علمی گذشته بدست می‌آید.
معصومین (علیه‌السّلام) در تبیین مسائل
قیامت و جایگاه
اهل بیت (علیه‌السّلام) و مردم در عرصه محشر، معارف بسیاری را در اختیار جویندگان
علم و حقیقت گذاشته‌اند. یکی از عناوینی که روشن کننده جایگاه
ولایت و
شیعه است، حوض کوثر می‌باشد. شیعه و سنی در کتب روائی خود به این مطلب پرداخته‌اند که به آن اشاره می‌کنیم:
۱. شما در کنار حوض بر من وارد می‌شوید و من از شما در مورد
ثقلین (قرآن و اهل بیت (علیه‌السّلام)) بازخواست می‌کنم.
۲. کسی که دائما
شراب خواری کند، بر ما در کنار حوض وارد نمی‌شود.
۳. بین خانه و منبر من بوستانی از
بهشت است و
منبر من در کنار حوضم می‌باشد
و این نهر کوثر است
و سرچشمه اش وسط بهشت است.
۴. مردمانی را از حوضم منع می‌کنم؛ زیرا بعد از من دست به
تحریف زدند.
۵.
قسم به کسی که جانم به دست اوست، مردمانی را همانند
شتر رانده شده از حوضم طرد می‌کنم.
۶. برای من حوضی از ایله تا صنعاء است.
طول آن به مقدار عرضش می‌باشد. کسی که از آن بنوشد، دیگر تشنه نمی‌شود تا داخل بهشت شود.
با وجود اینکه مسلمین وجود
حوض کوثر را به عنوان یکی از معارف دینی پذیرفته‌اند اما انکار وجود حوض کوثر به معتزله منسوب شده است.
اسفراینی می‌گوید: معتزله
معراج و
شفاعت و وجود حوض کوثر را انکار نموده‌اند و بطور کلی منکر فضائل بیشتر
رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از انبیاء دیگر هستند.
بغدادی بعد از نقد مکاتب مخالف با
اهل سنت، به نظرات اتفاقی اهل سنت پرداخته که یکی از آن امور اعتقاد به حوض کوثر است. مفهوم این فصل تعرض به مکاتب مخالف است که از جمله ایشان معتزله می‌باشد.
البته اهل سنت نیز در صحیحین خود مطلب اصلی در مورد حوض کوثر را نقل نکرده‌اند بلکه به
اجمال گذشته‌اند، درحالی که بر طبق مدارک معتبر کسانی از حوض کوثر محروم می‌شوند که از رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)
اطاعت ننموده‌اند و بخصوص در مساله
امامت و
ولایت اهل بیت (علیه‌السّلام) با ایشان مخالفت نموده‌اند. از این جهت اجمال گوئی و تحریف و جعل در مساله ولایت و امامت و مطالب پیرامون آن مانند حوض کوثر که به نوعی با نتیجه اعتقاد به امامت
اهل بیت (علیه‌السّلام) پیوند خورده است، صورت می‌گیرد.
پژوهه، برگرفته از مقاله « عقائد معتزله و نقد آن (حوض کوثر)»، تاریخ بازیابی۱۷/۱/۱۳۹۵.
