عفو محمد (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از ویژگی‌هل و
فضایل پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله عفو و گذشت ایشان بود. در این مقاله آیات مرتبط با عفو حضرت محمد
صلیالله
علیه
وآله معرفی می‌شوند.
دستور خدا به
پيامبر صلیالله
علیه
وآله درباره پيشه ساختن
عفو در مورد خطاكاران:
خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجاهِلِينَ.
•••
پيامبر صلیالله
علیه
وآله، مأمور عفو و گذشت از غير خائنان
بنی‌اسرائیل:
... وَ لا تَزالُ تَطَّلِعُ عَلى خائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اصْفَحْ ....
••• وجود گروهى متعهد در ميان بنى‌اسرائيل، دليل امر
الهى به
عفو و مداراى
پيامبر صلیالله
علیه
وآله با همه آنان:
وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ .... وَ لا تَزالُ تَطَّلِعُ عَلى خائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ.
•••
محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، مأمور عفو و گذشت از خطاهاى بنى‌اسرائيل و ترك هرگونه تعرّض به آنان:
وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ .... وَ لا تَزالُ تَطَّلِعُ عَلى خائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اصْفَحْ ....
••• چشم‌پوشى
پيامبر صلیالله
علیه
وآله از افشا و بيان حقايق مخفى شده به وسيله
اهل‌کتاب:
يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيراً مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتابِ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ ....
•••چشم‌پوشى و
گذشت محمّد
صلیالله
علیه
وآله نسبت به بسيارى از خطاهاى اهل‌كتاب:
يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا ... وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ ....
محمّد
صلیالله
علیه
وآله موظّف به چشم‌پوشى از خطاى مراجعه‌كنندگان به
طاغوت براى
حکمیّت:
... يُرِيدُونَ أَنْ يَتَحاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَ قَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ وَ يُرِيدُ الشَّيْطانُ أَنْ يُضِلَّهُمْ ضَلالًا بَعِيداً أُولئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللَّهُ ما فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ ... قَوْلًا بَلِيغاً.
عفو خطاكاران فرارى
احد، تكليف
الهى پيامبر صلیالله
علیه
وآله:
فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ .
بر اين اساس كه آيه مذكور در سياق آيه مربوط به
غزوه احد است.
عفو محمّد
صلیالله
علیه
وآله از خطاى مردم، نمودى از
خلق خوش آن حضرت:
فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ ... فَاعْفُ عَنْهُمْ ....
محمّد
صلیالله
علیه
وآله، مأمور به
مشورت، عفو و
استغفار براى مردم و
توکّل بر خدا:
فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ.
گذشت و
اغماض محمّد
صلیالله
علیه
وآله از دشمنان و
کافران، به خير و صلاح آن حضرت و در راستاى
تربیت و
کمال وى:
... فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِيلَ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ .
جمله «إنّ ربّك ...» به منزله تعليل براى «فاصفح» است، يعنى اى
پيامبر، گذشت كن، زيرا پروردگار تو مى‌داند كه چه كارى به مصلحت و در جهت تربيت و رشد تو است.
محمّد
صلیالله
علیه
وآله، موظّف به
عفو کریمانه و گذشت شايسته، از كافران و
مشرکان، و ناديده گرفتن اذيّت و آزار آنان:
... فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِيلَ.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۷، ص۱۸۶، برگرفته از مقاله «عفو محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله».
