• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عطف خاص بر عام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



عطف خاص بر عام به یکی از انوع عطف اطلاق می‌شود و بیانگر فضل و برتری «خاص» می‌باشد.



یکی از انواع عطف که از گونه‌های اطناب نیز شمرده شده «عطف خاص بر عام» است. البته منظور از آن، خاص و عام به اصطلاح اصولی نیست؛ بلکه فراگیرتر بودن عام در مقایسه با خاص است. فایده این گونه عطف، اظهار فضل و برتری «خاص» است؛ گویا خاص از جنس عام نیست. برخی آن را «عطف تجرید» نامیده‌اند؛ یعنی گویا خاص از جمله جدا و به تنهایی ذکر شده است؛


مانند:
۱. (حافظوا علی الصلوات والصلاة الوسطی)؛ «توجه کامل داشته باشید نمازها را، به ویژه نماز وسطی».
در این آیه «الصلاة الوسطی» خاص و به «الصلوات» (عام)، عطف شده است.
۲. (من کان عدوا لله وملآئکته ورسله وجبریل ومیکال…)؛ «هر کس با خدا و فرشتگان و رسولان و جبرئیل و میکائیل دشمن است…».
در این آیه با این که «جبرئیل» و «میکائیل» جزء فرشتگان هستند، جداگانه ذکر و به «ملائکته و رسله» عطف شده‌اند.


۱. بقره/سوره۲، آیه۲۳۸.    .
۲. بقره/سوره۲، آیه۹۸.    .
۳. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۲، ص۴۶۴.    
۴. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۴۰.    
۵. تهانوی، محمد اعلی بن علی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج۲، ص۱۱۹۰.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «عطف خاص بر عام».    




جعبه ابزار