عطایی رازی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«ابو العلاء، عطاء بن یعقوب کاتب، مشهور به عطایی رازی»، از شاعران دربار
غزنویان و معاصر مسعود سعد سلمان است.
وی، در سال ۴۷۱ ق، وفات کرده است.
برخی، «
برزونامه» را به وی نسبت داده‌اند که به نظر پژوهش‌گر نسخه حاضر در برنامه، این انتساب صحیح نمی‌باشد. به گفته آقای اکبر نحوی، در خود «برزونامه» نشانه‌ای که ما را به شاعر آن راهبر تواند بود، دیده نمی‌شود؛ جز آنکه در یکی از دست نویس‌ها که به شماره ۱۳۴۹۳ در کتاب خانه مجلس شورای اسلامی نگه داری می‌شود، کاتب با افزودن بیت‌های بسیار سست به پایان بخشی از
داستان، چنین وانمود می‌کند که گوینده اشعار،
فردوسی است، اما از رهگذر کهن‌ترین دست نویس این منظومه که به سال ۸۲۹ ق، کتابت شده، شاعر «برزونامه»، شناخته می‌شود.
در دست نویس کتاب خانه کمبریج، یک بار در پشت برگ اول و بار دیگر در پایان منظومه، به نام گوینده آن تصریح شده است. عبارت پشت برگه اول چنین است: «کتاب برزونامه، تصنیف مولانا شمس الدین محمد بن احمد میر بن محمد میر خم...» و عبارت پایانی منظومه، این چنین است: «تمام شد کتاب برزونامه از گفته مولانا شمس محمد کوسج...» .
ظاهرا جای تردید نیست که این شمس الدین محمد کوسج، گوینده برزونامه است و از بیت پایان منظومه که می‌گوید:
چو از رزم برزو بپرداختم زگودرز و پیران سخن ساختم
برمی آید که وی از
حماسه گویان بوده و علاوه بر سرگذشت برزو، احتمالا داستان‌های دیگر حماسی را به نظم کشیده است.
در باره شمس الدین محمد کوسج، متاسفانه بیش از این اطلاعی در دست نیست، اما از طرز سخنانش پیداست که در قرن هشتم هجری می‌زیسته است.
برزونامه (کتاب)
نرم افزارتراث۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
