عذاب ادنی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عذاب ادنى:(الْعَذابِ الأَدْنى) «عذاب ادنى» معناى گسترده‌اى دارد كه غالب احتمالاتى را كه مفسران به طور جدا گانه در تفسير آن نوشته‌اند، در بر مى‌گيرد. از جمله اين كه منظور مصائب، درد و رنج‌ها است.
يا قحطى و خشک‌سالى شديد هفت‌ساله‌اى كه مشركان در «
مکّه» به آن گرفتار شدند، تا آن‌جا كه مجبور گشتند از لاشه مردارها تغذيه كنند! يا ضربه شديدى است كه بر پيكر آنها در
جنگ بدر وارد شد. و مانند اين‌ها.
اما اين كه بعضى احتمال داده‌اند كه منظور «
عذاب قبر» يا «مجازات در رجعت» است، صحيح به نظر نمى‌رسد؛ زيرا با جمله
(لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ) (شايد از اعمال خود باز گردند) سازگار نيست.
(وَ لَنُذِيقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذَابِ الْأَدْنَى دُونَ الْعَذَابِ الْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ) (به آنان از
عذاب نزديک دنيا پيش از
عذاب بزرگ آخرت مى‌چشانيم، شايد بازگردند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در اين آيه شريفه نتيجه چشاندنشان
عذاب دنيا را اميد بازگشت قرار داده، و اين بازگشتى كه آرزويش كرده همان بازگشت به خدا، يعنى توبه و انابه است، در نتيجه مراد از
عذاب أدنى عذاب دنيا خواهد بود، كه خداوند برايشان نازل كرد، تا زهر چشمى بگيرد، و از
عذاب بزرگ
قیامت بترساند، و در نتيجه قبل از رسيدن
عذاب استيصال توبه كنند، و بنابراين مراد از
عذاب اكبر هم
عذاب قيامت خواهد بود.
و معناى آيه اين است كه سوگند مى‌خورم كه به زودى از
عذاب ادنى يعنى
عذاب نزديكتر، از
عذاب قيامت چيزى از قبيل قحطى و مرض و جنگ و خونريزى و امثال آن به ايشان مى‌چشانيم، باشد، كه قبل از
عذاب روز قيامت به سوى ما برگردند، و از شرک و لجبازيشان توبه نمايند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «عذاب ادنی»، ص۳۷۶.
