عبدالله بن احمد عذری بشیشی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بِشْبیشی، عبدالله بن احمد عُذری۷۶۲-۸۲۰ق/۱۳۶۱-۱۴۱۷م،
ادیب و کاتب
شافعی می‌باشد.
بغدادی و
کحاله او را بشیشی خوانده‌اند که ظاهراً تصحیف است.
ابن عماد نیز به اشتباه او را بشیتی (منسوب به روستایی در
فلسطین) دانسته است.
وی در بشبیش (روستایی در
مصر) به دنیا آمد.
سخاوی و غزی
نسبت قاهری نیز به او داده‌اند.
لقب او را بیش‌تر جمال‌الدین دانسته‌اند،
اما کمال‌الدین نیز بارها ذکر شده است.
از زندگی وی همین را می‌دانیم که نزد سراج‌الدین عمر
ابن ملقن (همین مقاله) و
شمس‌الدین غماری نحو،
لغت و
فقه فرا گرفت و از راه وراقی روزگار می‌گذرانید. وی خطی خوش داشت و نسخه‌های بسیاری استنساخ کرد.
علاوه بر این، وی با
مقریزی د۸۴۵ق/۱۴۴۱م دوست بود و مدتی به نیابت از وی، به کار حسبه مشغول شد.
سرانجام، وی به
اسکندریه رفت و در آن‌جا درگذشت.
۱. اخبار قضاة مصر، یا قضاة مصر.
۲. شواهد العربیة.
۳. جامع التعریب، که
فؤاد سید تاریخ کتابت آن را ۷۳۲ق دانسته است،
اما با توجه به تاریخ تولد مؤلف، صحیح به نظر نمی‌آید. فولرس به استناد برگی که از کتاب افتاده، آن را التذییل و التکمیل لما استعمل منه اللفظ الدخیل نامیده است احتمالاً همین کتاب است که در منابع کهن به این نام‌ها تکرار شده است: الالفاظ المعربة،
معرب القرآن
و جوامع التعریب.
(۱) ابن تغری بردی، المنهل الصافی، به کوشش محمد محمدامین، قاهره، ۹۹۳م.
(۲) ابن حجر عسقلانی احمد، انباء الغمر، حیدرآباد دکن، ۳۹۲ق/۹۷۳م.
(۳) ابن حجر عسقلانی احمد، ذیل الدرر الکامنة، به کوشش عدنان درویش، قاهره، ۴۱۲ق/۹۹۲م.
(۴) ابن عماد عبدالحی، شذرات الذهب، قاهره، ۳۵۰ق.
(۵) بغدادی، ایضاح المکنون.
(۶) بغدادی، هدیة العارفین.
(۷) زرکلی خیرالدین، اعلام.
(۸) سخاوی عبدالرحمان، الضوء اللامع، قاهره، ۳۵۴ق.
(۹) سید فؤاد، فهرس المخطوطات المصورة، قاهره، ۹۸۸م.
(۱۰) غزی محمد بن عبدالرحمان، دیوان الاسلام، به کوشش سید کسروی‌حسن، بیروت، ۴۱۱ق/۹۹۰م.
(۱۱) کحاله عمررضا، معجم المؤلفین، بیروت، ۳۷۶ق/۹۵۷م.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «عبدالله بن احمد عذری بشیشی»، شماره۴۸۹۲.
