طبقه چهاردهم فلاسفه اسلامی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طبقه‌بندی فلاسفه اسلامی از نظر سیر زمانی بر حسب استاد و شاگردی می‌باشد. یعنی آنان‌که در یک طبقه قرار می‌گیرند، یا واقعا از اساتید طبقه بعدی و شاگردان طبقه قبل هستند و یا هم‌زمان آن‌ها می‌باشند. منظور از
فلاسفه اسلامی آن‌هایی هستند که در جو اسلامی و محیط اسلامی فعالیت داشته‌اند و احیانا
مسلمان هم نبوده‌اند. این طبقه را شاگردان
خواجه نصیرالدین طوسی تشکیل می‌دهند.
حسن بن یوسف بن مطهر حلّی، معروف به
علامه حلّی. هر چند شهرت علامه حلی به فقاهت است اما او مردی جامع بوده، در
منطق و
فلسفه نیز مهارت کامل داشته و کتب ارزشمندی تالیف کرده است. ما در تاریخچه فقها از این مرد بزرگ که قطعاً از نوابغ تاریخ اسلامی است یاد کرده‌ایم. علامه حلی عرب است و شاگرد کاتبی و خواجه بوده است. در سال ۶۴۸ متولد و در سال ۷۱۱ درگذشته است.
کمال الدین
میثم بن
میثم بحرانی، معروف به
ابن‌میثم بحرانی. ادیب و فقیه و فیلسوف بوده است. فلسفه را نزد خواجه نصیرالدین طوسی تحصیل کرده است. بعضی گفته‌اند که خواجه نیز متقابلاً نزد او
فقه خوانده است.
ابن
میثم نهج البلاغه را شرح کرده است. از نظر فلسفی، شرح او بهترین شروح نهج البلاغه شمرده شده و اخیراً در پنج جلد چاپ شده است. ابن
میثم در سال ۶۷۸ یا ۶۷۹ و یا بنا بر تحقیق
صاحب الذریعه در سال ۶۹۹ درگذشته است.
قطب الدین محمود بن مسعود بن مصلح شیرازی، معروف به
قطب‌الدین شیرازی. در منطق شاگرد کاتبی قزوینی و در
حکمت و
طب (کلیات قانون) شاگرد خواجه نصیرالدین طوسی بوده است.
قانون بوعلی و
حکمة الاشراق سهروردی را شرح کرده است و خود کتابی به فارسی در اقسام حکمت نوشته که به نام
درة التاج معروف است و اخیراً چاپ شده است. هر سه کتاب نامبرده با ارزش است. شهرت بیشتر او در جوّ فلسفی به واسطه شرح حکمة الاشراق است. با
خواجه نصیرالدین طوسی در کار رصدخانه مراغه همکاری داشته است. در سال ۷۱۰ یا ۷۱۶ درگذشته است.
حسن بن محمد بن شرفشاه علوی حسینی استرآبادی، معروف به
ابن‌شرفشاه. در مراغه محضر خواجه را درک کرده و نزد او تحصیل کرده و ملازم او می‌بوده است. بعد از وفات خواجه به
موصل رفته و در مدرسه نوریه به تدریس حکمت پرداخته است. تجرید خواجه را حاشیه و
قواعدالعقائد او را شرح کرده است و در سال ۷۱۵ یا ۷۱۷ یا ۷۱۸ درگذشته است.
مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، ج۱، ص۵۷۱-۵۷۲.
