• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صَیْحَه (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صَيْحَه (به فتح صاد و حاء و سکون یاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای فریاد شدید و یا فریاد بسیار شدید است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره دنیا و در جواب مردی از بنی‌اسد از این واژه استفاده نموده است.



صَيْحَه به معنای فریاد شدید و یا به غایت شدید آمده است.
«الصَیحَة: الصَّوْتُ بأقصى الطاقَةِ»


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - صاحَ - حکمت ۴۰۵ (دنیا)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره دنیا فرموده است:
«وَ إِنَّ أَهْلَ الدُّنْيا كَرَكْب بَيْنا هُمْ حَلّوا إِذْ صاحَ بِهِمْ سائِقُهُمْ فَارْتَحَلوا.»
«اهل دنیا مانند کاروانی است می‌بینی که نشسته‌اند ناگهان کاروان ‌سالارشان فریاد سر داد که کوچیدند.»

۲.۲ - صيحَ - خطبه ۱۶۲ (خلافت مغصوبه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) که به مردی از بنی‌اسد درباره خلافت مغصوبه خود جواب می‌داد شعر امرء القیس را شاهد آورد که گفته است:
«وَ دَعْ عَنْكَ نَهْباً صيحَ في حَجَراتِهِ وَ لكِنْ حَديثاً ما حَديثُ الرَّواحِلِ.»
«صرف نظر کن از اموال غارت شده‌ای‌که در اطراف آن‌ها فریاد برخاسته است و لیکن بیا به طرف حکایت شتران.» شرح آن در شرح نهج البلاغه عبده دیده شود.

۲.۳ - صِيحَ - خطبه ۶۳ (موعظه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام موعظه فرمودند:
«وَ كونوا قَوْماً صِيحَ بِهمْ فَانْتَبَهُوا، وَ عَلِموا أَنَّ الدُّنْيا لَيْسَتْ لَهُمْ بِدار.»
«از كسانى باشيد كه آن‌ها را بانگ زدند و بيدار شدند و دانستند كه دنيا سراى جاويدان نيست.»
این ماده پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵۴.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج، ص.    
۳. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۳، ص۲۷۰.    
۴. فیروز آبادی، مجد الدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۲۳۰.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۷۹، حکمت ۴۰۵.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۵۲، حکمت ۴۱۵.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۴۸، حکمت ۴۱۵.    
۸. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳۸.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۴۸.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۴۹.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۳۵۰.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۹۲.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۵۲.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۵۴، خطبه ۱۶۲.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۸۰، خطبه ۱۵۷.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۱، خطبه ۱۶۲.    
۱۷. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵۲.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۳۴.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۳۸.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۲۸۸.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۴.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۴۱.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۸۰.    
۲۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۲۱، خطبه ۶۳.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۰۵، خطبه ۶۲.    
۲۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۹۵، خطبه ۶۴.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۲۵، خطبه ۶۴.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۴۸.    
۲۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۵۲.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۴۴.    
۳۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۰۰.    
۳۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۵، ص۱۴۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله صیحه، ج۲، ص۶۵۴.    






جعبه ابزار