صورت مغالطه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

صورت مغالطه، به‌معنای نوعِ استدلال به‌کار رفته در صناعت مغالطه به حسب صورت است.

---

مغالطه همانند سایر صناعات خمس، ماده و صورتی دارد و از آنجا که مغالطه به مشاغبه و سفسطه منقسم می‌شود صورت مغالطه نیز بر دو قسم است: صورت مشاغبه و صورت سفسطه. «جزء مادی سفسطه» را قضایای مشبهات به یقینیات و وهمیات تشکیل می‌دهند و جزء مادی مشاغبه از قضایای مشبهات به مشهورات تالیف می‌یابد. «صورت سفسطه یا همان جزء صوری سفسطه» فقط به شکل قیاس است، زیرا سفسطه نمونه بدلی برهان است و در برهان فقط از قیاس استفاده می‌شود. و صورت مشاغبه یا همان جزء صوری مشاغبه می‌تواند هر یک از قیاس، استقرا و تمثیل باشد، زیرا مشاغبه، نمونه بدلی جدل است و جدل از هر سه قسم مذکور استفاده می‌شود.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
• صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی.    
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

---