صامِتُون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صامِتُون:
(أَمْ أَنتُمْ صَامِتُونَ) صامِتُون: از مادّه «
صمت» به معنى «خاموش ماندن» است.
اسم فاعل آن
«صامت» و جمع آن
«صامتون» است.
به موردی از کاربرد
صامِتُون در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ إِن تَدْعُوهُمْ إِلَى الْهُدَى لاَ يَتَّبِعُوكُمْ سَوَاء عَلَيْكُمْ أَدَعَوْتُمُوهُمْ أَمْ أَنتُمْ صَامِتُونَ) (و اگر آنها را به سوى
هدایت دعوت كنيد، از شما پيروى نمى‌كنند و براى شما يكسان است چه آنها را دعوت كنيد و چه خاموش باشيد؟!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: بتها مخلوقند و قدرت بر هيچ كارى ندارند، چون خودشان مثل شما بندگانى هستند، همان‌طور كه شما مخلوقيد و تدبير امورتان به دست غير است همچنين آن بتها دليلش اين است كه اگر شما آنها را بخوانيد دعايتان را مستجاب نمى‌كنند، بخوانيد آنها را اگر راست مى‌گوييد كه بتها علم و قدرت دارند، گر چه
مشرکین صريحا ادعاى علم و قدرت براى بتها نكرده‌اند، ليكن ادعاهاى ديگر كرده‌اند كه دلالت مى‌كند بر چنين اعتقادى در ايشان و چطور مستجاب مى‌كنند و حال آنكه دست و پايى كه شما براى آنها تراشيده‌ايد حركت نداشته نه آن از خود قدرتى نشان مى‌دهد و نه اين راه مى‌رود، نه چشمى كه برايشان درست كرده‌ايد مى‌بيند، نه گوشى كه براى آنها ساخته‌ايد مى‌شنود، البته اين را هم بايد تذكر دهيم كه در اين آيات به جماد هم اطلاق عبد شده است.
اين آيه درباره دعوت بت‌پرستان و مشركان است كه گروهى از آنها به قدرى لجوج و متعصبند كه هرچه آنها را دعوت به
توحید كنيد، تسليم نمى‌شوند، مى‌گويد:
«و هرگاه آنها را به‌سوى هدايت دعوت كنيد، از شما پيروى نمى‌كنند براى آنها تفاوت نمى‌كند چه آنها را دعوت كنيد و چه خاموش باشيد»
اين احتمال نيز هست كه منظور اين باشد اگر شما از آنها تقاضاى هدايت كنيد، تقاضاى شما انجام نخواهد شد به هر حال «براى شما مساوى است، خواه آنها را دعوت به سوى حق كنيد و يا در برابرشان خاموش باشيد» در هر دو صورت، اين گروه بت‌پرستان لجوج، دست بردار نيستند.
و به احتمال ديگر معنى جمله اين است: براى شما يكسان است، خواه از «بتها» تقاضاى چيزى كنيد يا خاموش باشيد، در هر دو صورت،نتيجه منفى است، زيرا
بتها اثرى در سرنوشت كسى ندارند و قادر به انجام خواسته كسى نيستند.
فخر رازی در تفسير خود در ذيل اين آيه مى‌نويسد: مشركان هنگامى كه به مشكلى گرفتار مى‌شدند، ساكت و خاموش بودند،
قرآن به آنها مى‌گويد: خواه در برابر آنها تضرع و زارى كنيد و خواه خاموش بمانيد هيچ تفاوتى نمى‌كند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «صامِتُون»، ج۲، ص۶۳۲.
