• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شک در رافع

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ــ شک در رافع‌ یک اصطلاح اصول ی است و به معنی شک در رفع یک شی مستمر است.

ــ شک در رافع به شک در حدوث رافع برای شیء دارای قابلیت بقا اطلاق می‌شود.



ــ شک در رافع، مقابل شک در مقتضی بوده و عبارت است از شک در بقای چیزی که قابلیت بقا را دارد به واسطه شک در وجود یافتن یا پیدایش مانعی که برای از بین بردن قابلیت بقا توانایی دارد (شک در وجود رافع) یا شک در وصف مانعیت امری که موجود شده ( شک در رافعیت موجود ).

ــ شک در رافع در برابر شک در مقتضى عبارت است از شک در بقاى چیزى به سبب شک در پیدایش شیئى که مانع استمرار آن است، مانند شک در وضو به جهت شک در خروج باد معده.


شک در وجود رافع، مانند این که بین دو نفر در گذشته علقه زوجیت وجود داشته است، ولی اکنون شک به وجود می‌آید که طلاقی صورت گرفته یا نه، که اگر طلاق اتفاق افتاده باشد، توانایی از بین بردن علقه زوجیت را دارد.
شک در رافعیت موجود، مثل آن که، شخصی وضو می‌گیرد و سپس رطوبتی به نام مذی از او خارج می‌شود، آن گاه شک می‌کند که آیا این رطوبت از نظر شرعی رافع وضو است یا خیر؛ بنابراین، شک در رافعیت امر موجود برای وضو دارد.
[۲] شرح رسائل، محمدی، علی، ج۵، ص۷۹.



از عنوان یاد شده در اصول فقه، بحث استصحاب سخن گفته‌اند.


شک در رافع دو گونه است؛ زیرا شک یا در عروض رافع است، مانند شک در بقاى طهارت به سبب شک در خروج باد معده و یا در رافع بودن آنچه عارض شده، مانند شک در بقاى طهارت به سبب خروج رطوبت مردد میان مذی و منی که در صورت منى بودن قطعا طهارت رفع شده است، اما در صورت مذی بودن، طهارت قطعاً باقى است؛ زیرا مذی رافع آن نیست.


برخى در حجیت استصحاب میان شک در حدوث رافع و رافع بودن آنچه عارض شده، تفصیل داده، استصحاب را در قسم دوم حجت و معتبر ندانسته‌اند. در مقابل، برخى میان آن دو در حجیت و معتبر بودن استصحاب تفاوتى قائل نشده‌اند


استصحاب با شک در رافع؛
شک در وجود رافع؛
شک در رافعیت موجود.


۱. فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۲، ص۲۶۳ و ۲۶۴.    
۲. شرح رسائل، محمدی، علی، ج۵، ص۷۹.
۳. فرائدالأصول، ۳/ ۴۷- ۴۸.    
۴. أصول الفقه، ۲/ ۲۷۰- ۲۷۱.    



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۵۲۲، برگرفته از مقاله «شک در رافع».    
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۴، ص۷۰۴.    


رده‌های این صفحه : استصحاب | اصول عملیه | اصول فقه | مباحث شک




جعبه ابزار