• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَحَذ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





شَحَذ (به فتح شین و حاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای تیز کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره ملاحم و فتنه‌های آینده و در مذمت یارانش از این واژه استفاده نموده است.



شَحَذ (به فتح شین و حاء) به معنای تیز کردن آمده است «شحذ السکین: احدّه» و به معنی طرد و راندن نیز می‌آید.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - شَحْذَ - خطبه ۱۵۰ (درباره فتنه ها)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره ملاحم و فتنه‌های آینده فرموده:
«أَلاَ وَ إِنَّ مَنْ أَدْرَکَهَا مِنَّا یَسْرِی فِیهَا بِسِرَاجٍ مُنِیرٍ... ثُمَّ لَیُشْحَذَنَّ فِیهَا قَوْمٌ شَحْذَ الْقَیْنِ النَّصْلَ تُجْلَی بِالتَّنْزِیلِ أَبْصَارُهُمْ»؛
«هر کس از ما اهل بیت آن‌را دریابد با چراغ روشنی در آن راه می‌رود (منحرف نمی‌شود) بعد قومی در آن فتنه‌ها اراده‌های خود را تیز می‌کنند چنان‌که آهنگر شمشیر را تیز می‌کند، با قرآن کریم بصیرت آنها روشن می‌شود (یعنی اهل ضلال را از بین می‌برند)».

۲.۲ - تَشْحَذُکُمْ - خطبه ۱۸۰ (در مذمت یارانش)

همچنین امام (صلوات‌الله‌علیه) در مذمت یارانش فرموده: ««لِلَّهِ أَنْتُمْ! أَ مَا دِینٌ یَجْمَعُکُمْ وَ لاَ حَمِیَّهٌ تَشْحَذُکُمْ أَ وَ لَیْسَ عَجَباً أَنَّ مُعَاوِیَهَ یَدْعُو الْجُفَاهَ الطَّغَامَ فَیَتَّبِعُونَهُ...طَائِفَهٍ مِنَ الْعَطَاءِ فَتَفَرَّقُونَ عَنِّی»؛
به خدا قسم می‌دهم شما را آیا دینی ندارید که شما را جمع کند، آیا تعصّبی ندارید که شما را تیز و حادّ نماید، آیا عجیب نیست که معاویه سنگ‌دلان و اراذل را می‌خواند و از او اطاعت می‌کنند، امّا شما از من پراکنده می‌شوید».
این واژه سه مورد از آن در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۵۸۳.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۱۸۲.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد، ج۳، ص۲۷.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۲۰، خطبه ۱۵۰.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۴۷، خطبه ۱۴۶.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۰۸، خطبه۱۵۰.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۷.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۹۲.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۹۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۷۲۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۳۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۲۹.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۰۱، خطبه ۱۸۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۲۲، خطبه ۱۷۵.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۵۸، خطبه۱۸۰.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۰۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۸۷.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۸۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج، ص.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۸۳.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۷۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شحذ»، ج۲، ص۵۸۳.    






جعبه ابزار