شطرنج
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شطرنج به یکی از
آلات قمار گفته می شود که در
فقه بر
حلیت و
حرمت بازی با آن بحث شده است .
شطرنج- به كسر «ش» و فتح «ر»- صفحهاى چهار گوش با ۶۴ خانه و ۳۲ مهره سیاه و سفید با نامهاى مختلف است كه با آن
بازی مى كنند. از آن در باب
تجارت نام برده اند.
شطرنج از معروف و قدیمى ترین
آلات قمار مى باشد و در
روایات متعدد از بازى با آن به شدت
نهی شده است. در سه آیه قرآن كریم از «
میسر» نهى شده
كه مصداق آن بر اساس برخى روایات شطرنج است؛
بلكه در برخى كتابهاى
حدیث ى، بابى مستقل تحت عنوان «
نرد و
شطرنج» منعقد گردیده است.
در كلمات فقها- اعم از قدما و متأخران- نیز شطرنج همواره به عنوان یكى از
آلات محرّم قمار شمرده شده است.
البته در
بازی با
آلات قمار بحثى مطرح است كه آیا بازى با این
آلات مطلقا
حرام است، حتى بدون
شرط بندی و برد و باخت، یا تنها در صورت
شرط بندی محكوم به
حرمت است؟ برخى در
حرمت بازى با
آلات قمار بدون شرط بندى اشكال كرده اند
لیكن برخى از اینان شطرنج را استثنا كرده و به
حرمت بازى با آن، حتى بدون شرط بندى فتوا داده اند.
برخى معاصران گفته اند: چنانچه شطرنج نزد عموم مردم از
آلت قمار بودن خارج شود و دیگر به آن به عنوان
آلت قمار نگریسته نشود، از حكم
آلت قمار بودن خارج شده و بازى با آن بدون
شرط بندی جایز خواهد بود.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۴،ص۶۷۸
