شرح الملوکی فی التصریف (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«شرح
الملوکی فی
التصریف»، اثر ابوالبقاء موفق‌الدین یعیش بن علی بن یعیش اسدی است.
«شرح
الملوکی فی
التصریف»، اثر ابوالبقاء موفق‌الدین یعیش بن علی بن یعیش اسدی، معروف به ابن یعیش (۵۵۳- ۶۴۳ ق) که آن را «شرح
التصریف الملوکی» و «شرح
الملوکی» نیز می‌گویند، شرحی است بر «
التصریف الملوکی» ابن جنی
از کتاب ابن جنی، تحت عناوین دیگری نیز یاد شده است که عبارتند از: «مختصر
التصریف»، «مختصر
التصریف الملوکی»، «مقدمات أبواب
التصریف» و «جمل أصول
التصریف».
ابن یعیش در این اثر، ضمن نشان دادن اهمیت علم
تصریف و مکانت و جایگاه کتاب ابن جنی، به توضیح و
تفسیر آن پرداخته که بارزترین مشخصه شرح او، موجز و جامع بودن آن است.
ترتیب مطالب و عناوین کتاب، همانند کتاب ابن جنی می‌باشد، با این تفاوت که ابن یعیش، برای سهولت یادگیری و کمک به خواننده، اقدام به افزودن کلمات و عباراتی نموده است.
از جمله مباحثی که در این کتاب، مطرح گردیده، می‌توان به امور زیر اشاره نمود: معنی
تصریف؛ صحیح؛ مضاعف؛ معتل و انواع آن؛
تصریف اسم؛ لفظ و معنی؛ اقسام
تصریف؛ میزان
صرفی؛
بدل و... .
این اثر با تحقیق دکتر فخرالدین قباوه عرضه گردیده و برای اولین بار در سال ۱۳۹۳ ق، منتشر شده است.
با توجه به آراء ابن یعیش در این کتاب، برخی وی را از پیروان مکتب نحوی بغداد دانسته‌اند.
متأسفانه کتاب، فاقد هرگونه فهرست‌بندی می‌باشد، اما از پاورقی‌های ارزشمندی برخوردار است که در آن‌ها، علاوه بر
ذکر منابع و اشاره به
اختلاف نسخ، توضیحات کامل و مفیدی پیرامون برخی از کلمات و عبارات متن، که نیازی به تشریح و توضیح داشته، داده شده است.
نرم‌افزار ادبيات عرب، مرکز تحقيقات کامپيوتری علوم اسلامی.
