• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سیدمحمدعلی موسوی عاملی اصفهانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



محمدعلی بن محمد بن صالح بن محمد بن ابراهیم موسوی عاملی اصفهانی (۱۲۳۹-۱۲۷۴ق/۱۸۲۴-۱۸۵۸م)، عالم شیعی امامی، جامع منقول، عارف و شاعر و ادیب بوده است.



متولّد اصفهان، فرزند ارشد سید صدرالدین عاملی بود. پدر او از عالمان برجسته اصفهان و مادرش جان جان خاتون دختر شیخ‌جعفر کاشف‌الغطاء مجتهد و مرجع بزرگ شیعه بود.


وی از جمله نوابغ شمرده شده و طبق روایتهای متعدد در سن ۱۲ سالگی کتاب البلاغ‌المبین فی احکام‌الصبیّان والبالغین را نوشته است. وقتی سیدمحمدباقر شفتی این کتاب را دید، به اجتهاد نویسنده آن گواهی داد و از آن پس محمدعلی به نآقامجتهد معروف گردید.
و شفتی دختر خود را به همسری وی درآورد.


آقامجتهد چندبار ازدواج کرد. وی در ۱۸ ذیحجه ۱۲۷۴ق/۳۱ ژوئیه ۱۸۵۸م در سن ۳۵ سالکی به علت مسمومیت در اصفهان درگذشت و جنازه‌اش پس از حمل به عراق ، در نجف در یکی از آرامگاههای صحن علی‌ابن ابیطالب (ع) در کنار پدرش به خاک سپرده شد. او را ۴ پسر به نامهای بهاءالدین (عالم و ادیب و شاعر)، سیدمحمدجواد (مجتهد و امام جماعت و مدرّس)، سیدصدرالدین (عالم و ادیب) و سیدابوالقاسم (امام جماعت و فقیه) و ۳ دختر بود.


آقامجتهد پس از درگذشت پدر ، به جای وی نشست و به تدریس پرداخت و شمار بسیاری از مجتهدان بزرگ و محققان برجسته فقه و اصول را تربیت کرد. او علاوه بر تبحّر در فقه و اصول ، به عرفان و تصوف نیز دلبستگی داشت و اهل وجد بود و به زبانهای فارسی و عربی شعر می‌سرود. تألیفات او به نظم و نثر بجز البلاغ‌المبین، عبارت است از:
۱. احیاءالتّقوی، شرح بخشی از الدروس‌الشرعیه در فقه امامیّه ، تألیف شهید اول ابوعبدالله محمدبن مکی (۷۳۴-۷۸۶ق/۱۳۳۴-۱۳۸۴م).
۲. العلائم فی شرح‌المراسم، شرح بخشی از المراسمظالعلوّیه والاحکام‌النبویّه، تألیف حمزه‌بن عبدالعزیز دیلمی معروف به نسلّار» (د ۴۶۳ق/۱۰۷۱م).
۳. منظومه‌ای در وقف .
۴. منظومه‌ای ناتمام در میراث .
۵. الفیّه‌ای ناتمام در نحو .
۶. فرائدالفوائد در اصول فقه .
۷. نفائس‌الفرائد که مختصر فرائدالفوائد است.
۸. دیوان شعر فارسی فارسی با تخلص «عارف».


۱) آقابزرگ، الذریعه، ۳/۱۴۱.
۲) امین، محسن، اعیان‌الشیعه، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۳ق، ۲/۶.
۳) امینی، عبدالحسین، شهداءالفضیله، قم، دارالشّهاب، صص ۳۱۹-۳۲۰.
۴) حرزالدّین، محمد، معارف‌الرجال، قم، ۱۴۰۵ق، ۱/۱۱۵.
۵) کحاله، عمررضا، معجم‌المؤلفین، بیروت، داراحیاءالتراث‌العربی، ۱۱/۵۱.
۶) مدرس، محمدعلی، ریحانه‌الادب، تبریز ۱۳۴۶ش، ۱/۵۷.
۷) معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم‌الآثار، اصفهان، اداره کل فرهنگ و هنر، ۱۳۵۲ش، ۴/۱۰۹۵-۱۰۹۷.
۸) مهدوی، مصلح‌الدین، تذکره‌القبور، اصفهان، ۱۳۴۸ش، ص ۱۵.


دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «آقامجتهد»، شماره۲۹۷.    




جعبه ابزار