• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَرْح (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَرْح (به فتح سین) از واژگان نهج البلاغه به معنای رها کردن و فرستادن است. پنج مورد از این واژه در نهج البلاغه آمده است.



سَرْح به معنای رها کردن و فرستادن آمده است. چون کلّه را برای چرا رها کنند گویند: «سرح الماشیة سرحا» و آن لازم و متعدی هر دو آمده است.


امام علی (علیه‌السلام) درباره بعضی از دشمنانش به برادرش عقیل می‌نویسد: «فَسَرَّحْتُ إِلَيْهِ جَيْشاً كَثِيفاً مِنَ الْمُسْلِمِينَ، فَلَمَّا بَلَغَهُ ذلِكَ شَمَّرَ هَارباً، وَنَكَصَ نَادِماً» «به سوی او لشکر انبوهی را فرستادم، چون از آمدن آنها آگاه شد، آستین بالا زد و فرار کرد و برگشت و نادم بود.» (شرح‌های نامه: )
به محمد بن ابی‌بکر می‌نویسد: «وَقَدْ بَلَغَنِي مَوْجِدَتُكَ مِنْ تَسْرِيحِ الاَْشْتَرِ إِلَى عَمَلِكَ...» «مطلع شدم که از فرستادن مالک اشتر به جای تو ناراحت شده‌ای این کار برای آن نبود که تو در کارت تنبلی کرده‌ای... و اگر اینکار را کنم حکومتی دیگر به تو خواهم داد که اداره‌اش آسانتر باشد.» (شرح‌های نامه: )
درباره دنیا به امام حسن (علیه‌السلام) نوشته: «فَإِنَّمَا أَهْلُهَا كِلاَبٌ عَاوِيَةٌ، وَسِبَاعٌ ضَارِيَةٌ... سُرُوحُ عَاهَة بِوَاد وَعْث، لَيْسَ لَهَا رَاع يُقيِمُهَا...» «اهل دنیا سگ‌های پارس کن و درندگان حریص به دریدن هستند، حیوانات رها شده به طرف آفتند در وادی نرم (که قدم در آن فرو رود و رفتن مشکل باشد) بی‌آنکه چوبانی داشته باشند که آنها را به پا دارد.» (شرح‌های نامه: ) «سروح» جمع سرح به معنی حیوانی است که به‌ چرا فرستاده شده است ولی در اینجا به طرف آفت رها شده است.
«وَمَسَارِحِهِمْ» «محل‌های رها شدن است.» (شرح‌های خطبه: )


پنج مورد از واژه سرح در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲۶.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۳۷۱.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۰۶.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۶۱، نامه ۳۶.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۶۷، نامه ۳۶.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۰۹، نامه ۳۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۳۹، نامه ۳۶.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۲۴.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۲۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۶۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۵۸.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۱۴۸.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۵۸، نامه ۳۴.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۶۶، نامه ۳۴.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۰۷، نامه ۳۴.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۳۵، نامه ۳۴.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۱۷.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۱۸.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۴۰.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۵۲.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۱۴۳.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۴۶، نامه ۳۱.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۵۵، نامه ۳۱.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۰۰، نامه ۳۱.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۲۵، نامه ۳۱.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۷.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۶۱۱.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۲۴.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۹۰.    
۳۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۸۲، خطبه ۱۲۴.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۷، خطبه ۱۲۰.    
۳۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۸۱، خطبه ۱۲۴.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۱، خطبه ۱۲۴.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۵.    
۳۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۴.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۷۶.    
۳۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۱۵۹.    
۳۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سرح»، ج۱، ص۵۲۶.    






جعبه ابزار