• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَدْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: اسدال.


سَدْل (به فتح سین) از واژگان نهج البلاغه به معنای انداختن، مثل‌ انداختن پرده و لباس است.
دو مورد از این واژه در نهج البلاغه آمده است.



سَدْل به معنای انداختن، مثل‌ انداختن پرده و لباس آمده است. «سدل الثوب و الشعر: ارخاه»


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - فَسَدَلْتُ - خطبه ۳ (خلافت)

از این ماده دو مورد در «نهج» آمده است یکی در خطبه شقشقیّه که امام علی (علیه‌السلام) درباره خلافت فرموده:
«فَسَدَلْتُ دونَها ثَوْباً، وَ طَوَيْتُ عَنْها كَشْحاً، وَ طَفِقْتُ أَرْتَئي بَيْنَ أَنْ أَصولَ بِيَد جَذّاءَ، أَوْ أَصْبِرَ عَلَى طَخْيَة عَمْياءَ.»
یعنی «چون ابوبکر لباس خلافت را به تن کرد، من در مقابل خلافت پرده‌ای‌ انداختم (از آن صرف‌نظر کردم) پهلویم را از آن پیچیده و پائین آوردم، و فکر می‌کردم که آیا با دست بریده (و بی‌کمک) حمله کنم یا بر ظلمت کور (بی‌راهه رفتن مردم در حکومت ابوبکر) صبر نمایم.»

۲.۲ - مُسْدَلَةُ - خطبه ۱۵۵ (خفاش)

دوّم درباره خفّاش فرموده:
«فَهِيَ مُسْدَلَةُ الْجُفونِ بَالنَّهارِ عَلَى حِداقِها، وَ جاعِلَةُ اللَّيْلِ سِراجاً تَسْتَدِلُّ بِهِ في الْـتَِماسِ أَرْزاقِها.»
«او در روز روشن پلک‌های خود را به حدقه‌های چشم‌ انداخته (گذاشته) و شب را برای خود چراغی قرار داده که با آن در بدست آوردن روزی‌اش راه می‌جوید.»
دو مورد از واژه سدل در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲۴.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۳۹۴.    
۳. جمعی از نویسندگان، المعجم الوسیط، ج۱، ص۴۲۴.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۱، خطبه ۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۵، خطبه ۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸، خطبه ۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷، خطبه ۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۳.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۳۲۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۴۴.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۵۵.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۳، خطبه ۱۵۵.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۶۱، خطبه ۱۵۱.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۱۷، خطبه ۱۵۵.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۳۱، خطبه ۱۵۵.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۶۴.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۶۸.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۱۱۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۶۲.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۸۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سدل»، ج۱، ص۵۲۴.    






جعبه ابزار