• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سور قضیه متصله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سور قضیه متصله یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای لفظ بیان‌گر تعمیم یا تخصیص حالات وزمان‌های‌ اتصال میان مقدّم و تالی است.



قضیه شرطیه نیز همانند قضیه حملیه دارای سور است با این فرق که سور در حملیه دلالت بر کمّیّت افراد موضوع دارد و در شرطیه بر تعمیم یا تخصیص حالات و زمان‌های اتصال یا انفصال میان مقدم و تالی و الفاظ سورها نیز مختلف‌اند.
[۲] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۱۵.
[۳] شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۶.
[۴] شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۲۲.



برای هر یک از محصورات اربع در قضایای متصله و منفصله سور مخصوصی وجود دارد، اما سور قضیه متصله بدین شرح است:
۱. سور سالبه جزئیه متصله، مانند: قد لایکون، لیس دائماً، لیس کلّما، لیس متی و لیس مهما؛
۲. سور سالبه کلیه متصله، مانند: دائماً لیس، لیس ابداً و لیس البتة؛
۳. سور موجبه جزئیه متصله، مانند: بعض اوقات اگر، قد یکون، گاه باشد و گاهی اگر؛
۴. سور موجبه کلیه متصله، مانند: دائماً، کلّما، کلّما کان، متی، متی ما، مهما، هرچه و هرگاه.
[۵] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۷۱.
[۶] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۸.
[۸] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۲.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    


۱. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۵۷.    
۲. قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۱۵.
۳. شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۶.
۴. شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۲۲.
۵. فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۷۱.
۶. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۸.
۷. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۶۱.    
۸. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۲.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «سور قضیه متصله»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۱/۱۷.    




جعبه ابزار