برای قیاس اقترانی به حسب کیفیت انتساب حد وسط آن به دو حد دیگرش چهار صورت متصور است. هر یک از این صور را «شکل» میگویند؛ بنابراین، شکل عبارت است از هیئتی که از کیفیت ارتباط حد وسط با دو حد دیگر (اصغر و اکبر) در دو مقدمه قیاس از لحاظ موضوع یا محمول بودن حاصل میشود و اشکالقیاس اقترانی حملی، چهارتاست.
هرگاه چند قضیه (صغرا و کبرا) را برای رسیدن به نتیجهای تالیف کنند این تالیف را «اقتران» و هر یک از هیئتهای حاصل از تالیف را (به لحاظ کلّی یا جزئی بودن و موجبه یا سالبه بودن صغرا و کبرا) «ضرب» یا «قرینه» مینامند.
در هر شکلی از اشکال چهارگانه قیاس اقترانی، صغرا یا موجبه است یا سالبه و هر کدام یا کلیه است یا جزئیه. کبرا هم به همین منوال است و از ضرب چهار صورت صغرا در چهار صورت کبرا شانزده ضرب و قرینه حاصل میشود، ولی چون برای انتاج هر شکلی شرایطی معتبر است، از اینرو برخی از آن ضروب، منتج و برخی از آنها عقیم و غیر منتجاند.
یکی از ضروب منتج شکلدوّم آن است که صغرای قیاس، سالبه جزئیه و کبرا، موجبه کلیه باشد، زیرا شرایط شکلدوم، اختلاف دو مقدمه در کیف و کلی بودن کبراست و هر دو شرط در این ضرب وجود دارد. نتیجه این ضرب سالبه جزئیه است؛ مثال: بعضی حیوانها خندان نیستند و هر انسانی خندان است؛ پس بعضی حیوانها انسان نیستند.