زَوَّجْنَاکَها (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زَوَّجْنَاکَها:(وَطَراً زَوَّجْنَاکَها) تعبیر به
«زَوَّجْنَاکَها» (او را به همسری تو در آوردیم)
دلیل بر این است که این
ازدواج یک ازدواج الهی بود، لذا، در تواریخ آمده است که «
زینب» بر سایر
همسران پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به این امر مباهات می‌کرد، و می‌گفت: «
زَوَّجَکُنَّ اَهْلُوکُنَّ وَ زَوَّجْنِی اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ: شما را خویشاوندانتان به همسری
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) درآوردند، ولی مرا
خداوند از آسمان به همسری پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خدا درآورد».
(وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَاهُ فَلَمَّا قَضَى زَيْدٌ مِّنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَاكَهَا لِكَيْ لَا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِي أَزْوَاجِ أَدْعِيَائِهِمْ إِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًا وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا)(به خاطر بياور زمانى را كه به آن كس كه خداوند به او
نعمت داده بود و تو نيزبه او نعمت داده بودى به فرزند خوانده‌ات «
زید» مى‌گفتى: «همسرت را براى خود نگاه‌دار و از خدا بپرهيز.» و در دل خود چيزى را پنهان مى‌داشتى كه خداوند آن را آشكار مى‌كند؛ و از مردم مى‌ترسيدى در حالى كه خداوند سزاوارتر است كه از او بترسى. هنگامى كه زيد نيازش را از آن زن به سر آورد و از او جدا شد، ما او را به همسرى تو درآورديم تا مشكلى براى
مؤمنان در ازدواج با همسران پسرخوانده‌هايشان- هنگامى كه از آنها بى نياز شدند و آنها را
طلاق دادند- نباشد؛ و فرمان خدا انجام شدنى است (و سنّت غلط تحريم‌اين زنان بايد شكسته شود.))
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: يكى از ادله‌اى كه دلالت دارد بر اينكه منظور از آيه مورد بحث تاييد و انتصار آن جناب است، كه به صورت عتاب آمده، اين است كه بعد از آن جمله فرموده:
(فَلَمَّا قَضى زَيْدٌ مِنْها وَطَراً زَوَّجْناكَها)- همين كه زيد از همسرش صرفنظر كرد، ما او را به ازدواج تو در مى‌آوريم ، و از اين تعبير به خوبى پيداست كه گويى ازدواج با زينب از اراده و اختيار رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خارج بوده، و خدا اينكار را كرده، دليل دومش جمله
(وَ كانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا)- كارهاى خدا انجام شدنى است مى‌باشد، كه باز داستان ازدواج را كار خدا دانسته. پس جمله:
(فَلَمَّا قَضى زَيْدٌ مِنْها وَطَراً زَوَّجْناكَها) نتيجه‌گيرى از مطالب قبل است، كه مى‌فرمود:
(وَ تُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ)، و حاصل مجموع آن دو اين است كه چنانچه قبلا گفتيم، خدا آنچه را تو پنهان كرده‌اى آشكار مى‌سازد، پس به زودى بعد از آنكه زيد او را طلاق داد به ازدواج تو در مى‌آوريم.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «زَوَّجْنَاکَها»، ص۲۷۳.
