• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رَکْع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَکْع (به فتح راء و سکون کاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای خم شدن و سر پایین آوردن است.
رُكوع (به ضم راء) نیز به همین معنا است.
از اين كلمه سه مورد در نهج‌ البلاغه آمده است.



رَکْع به معنای خم شدن و سر پایین آوردن است.
رُكوع نیز به همین معنا است.
جوهری گويد: ركوع به معنى انحناء و ركوع نماز از آن است.
«ركعتين» به علت دو ركوع است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره ملائکه فرموده: «مِنْهُمْ سُجودٌ لا يَرْكَعونَ، وَ رُكوعٌ لا يَنْتَصِبونَ» يعنى: « از آن‌ها بعضى ساجدند كه ركوع نمى‌كنند (هميشه در سجده‌اند) و بعضى راكعند كه راست نمى‌شوند (پيوسته در ركوعند).» (شرح‌های خطبه: ) ركوع جمع راكع است.

۲.۲ - نامه ۳۸

و نيز فرموده: «مَا أَهَمَّني ذَنْبٌ أُمْهِلْتُ بَعْدَهُ حَتّى أُصَلّيَ رَكْعَتَيْنِ وَ أسْألَ اللهَ الْعافيَة» یعنی: «گناهى كه بعد از آن مهلت يافتم دو ركعت نماز خوانده و از خدا عافيت طلبم، اندوهگينم نكرده است.» (شرح‌های حکمت: )


از اين كلمه سه مورد در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۶۶.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۳۳۹.    
۳. جوهری، ابو‌نصر، الصحاح‌ تاج اللغه و صحاح العربیه، ج۳، ص۱۲۲۲.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۰، خطبه ۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۲-۱۳، خطبه ۱.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱، خطبه ۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷، خطبه ۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۸۶.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۲۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ص۱۵۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۹.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۹۱.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۵۰، حکمت ۲۹۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۲۵-۲۲۶، حکمت ۲۹۹.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۲۸، حکمت ۲۹۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۱۳، حکمت ۲۹۹.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۶۹.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۶۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۴، ص۴۶۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۹۰.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۰۵.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۰، خطبه ۱.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۵۰، حکمت ۲۹۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رکع»، ج۱، ص۴۶۶.    






جعبه ابزار