رَهَباً (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَهَباً: (وَ يَدْعُونَنَا رَغَباً وَ رَهَباً) «رَهَباً» به معناى
ترس،
تنفر و بيزارى است
و در اين كه از نظر اعراب، چه محلى دارد، احتمالات متعددى است كه ممكن است حال باشد يا تميز يا مفعول لاجله، يا مفعول مطلق و يا معناى ظرفيت داشته باشد به معناى
«فِى حالِ الرَّغْبَةِ وَ فِى حالِ الرَّهْبَةِ»، گر چه نتيجه اين پنج احتمال با هم متفاوت است، ولى اين تفاوت در جزئيات مفهوم آيه است نه در اساس و نتيجه آن.
(فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ يَحْيَى وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ) (ما هم دعاى او را مستجاب كرديم، و
یحیی را به او بخشيديم؛ و همسرش را كه نازا بود برايش شايسته باردارى ساختيم؛ چرا كه آنان خاندانى بودند كه همواره در كارهاى خير به سرعت اقدام مى‌كردند؛ و از روى بيم و اميد ما را مى‌خواندند؛ و پيوسته براى ما
خاضع و
خاشع بودند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه رغب و رهب دو مصدرند مانند رغبت و رهبت كه يكى به معناى طمع و ديگرى به معناى ترس است و از نظر تركيب‌بندى جمله هر دو تميزند، البته در صورتى كه به معناى مصدرى باقى مانده باشند و اما اگر به معناى فاعل يعنى راغب و راهب باشند در آن صورت حال خواهند بود. و كلمه خشوع به معناى تاثر قلب از مشاهده عظمت و كبريا است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «رَهَباً»، ص۲۵۹.
