• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رَقَع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَقَع (به فتح راء و قاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای وصله زدن است.
تَرْقيع (به فتح تاء و سکون راء) نيز به همان معنى است ولى ظاهرا معنى تفعيل غير از ثلاثى است.
از اين لفظ سه مورد در نهج البلاغه آمده است.




رَقَع به معنای وصله زدن است.



برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - رَقَّعْت و راقِعِها - خطبه ۱۶۰ (سفارش به تقوا)

امام علی(علیه‌السلام) می‌فرمايد:
«وَ اللهِ لَقَدْ رَقَّعْتُ مِدْرَعَتی هذِهِ حَتّى اسْتَحْيَيْتُ مِنْ راقِعِها»
یعنی: «به خدا قسم آنقدر گفتم اين لباسم را وصله كنند تا جایی‌كه از وصله كننده شرمنده شدم.»


۲.۲ - يَرْقَع - خطبه ۱۶۰ (وصف پیامبر اکرم)

و در همان خطبه در وصف رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرموده:
«وَ لَقَدْ كانَ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)... وَ يَخْصِفُ بَيَدِهِ نَعْلَهُ وَ يَرْقَعُ بِيَدِهِ ثَوْبَهُ، وَ يَرْكَبُ الْحِمارَ الْعاريَ»
یعنی: (پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌و‌آله) با دست خويش كفش و لباسش را وصله مى‌كرد، بر مركب برهنه سوار مى‌شد.)
اين سخن در گذشت.



از اين لفظ سه مورد در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۶۲.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۳۳۸.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۵۰، خطبه ۱۶۰.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۷۶، خطبه ۱۵۸.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۹، خطبه ۱۶۰.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵۱، خطبه ۱۶۰.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۰.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۲۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۲۵۸.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۹۱.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۳۳.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۸، خطبه ۱۶۰.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۷۴-۷۵، خطبه ۱۵۸.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۸، خطبه ۱۵۹.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۹، خطبه ۱۶۰.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۰.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۲۲.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۲۴۹.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۷۸.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۳۲.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۵۰، خطبه ۱۶۰.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۸، خطبه ۱۶۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رقع»، ج۱، ص۴۶۲.    






جعبه ابزار