روزنامه خاطرات امین لشکر (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب «روزنامه خاطرات امین لشکر»، تالیف
میرزا قهرمان امین لشکر ، به کوشش
ایرج افشار و
محمد رسول دریاگشت تجدید چاپ شده است. کتاب به
زبان فارسی به نقل وقایع سال‌های ۱۳۰۶ ق و ۱۳۰۷ ق
حکومت ناصرالدین شاه قاجار و مسافرت به
تبریز و سفر به
تهران و اقامت در آن جا پرداخته است. این
اثر یکی از منابع اطلاعاتی از دوره قاجار و مناطق مورد اشاره شده، در آن
زمان می‌باشد.
کتاب؛ شامل چهار بخش می‌باشد:
بخش اول: الف): مقدمه‌ای از ایرج افشار. ب): خاطرات توقف در تبریز (۱۷
رجب ۱۳۰۶ ق تا ۲۶
محرم ۱۳۰۷).
بخش دوم: روزنامه
سفر به طهران (۲۷ محرم ۱۳۰۷ ق تا ۲۴
صفر ۱۳۰۷).
بخش سوم: دوره
اقامت طهران (۲۵ صفر ۱۳۰۷ تا ۲۸ رجب ۱۳۰۷ قمری).
بخش چهارم: فهرست
اعلام (تاریخی، جغرافیایی، مدنی، خوردنی. ها و داروها، پوشاکها، مناصب و مشاغل، طوایف و دستجات).
مطالب کتاب به صورت روز شمار با ذکر نام و
تاریخ روز در هر قسمت به
ثبت رسیده است. کتاب با نثر دوره قاجار به رشته تحریر در آمده است.
مطالب کتاب در چهار بخش بیان شده است.
در بخش اول مقدمه و خاطرات مولف از توقف در تبریز می‌باشد. بعد از این که به
اردبیل تبعید شده بود، در این ایام آزاد و به خاطر داشن متعلقاتی در تبریز مقیم شد. وی که دوران کودکی و ایام سربازی خود را در آذربایجان گذرانده بود، در تبریز دوستان و آشنایان زیادی داشت. این دوران از ۱۷ رجب ۱۳۰۶ ق تا ۲۸ رجب ۱۳۰۷ دوام داشت و پس از آن حادثه مهمی در زندگی او پیش آمد و آن
تقارن ورود ناصرالدین شاه به تبریز از مسافرت فرنگستان (اروپا) بود. این بخش از خاطرات به نقل خاطرات مولف در تبریز به مدت یک سال می‌پردازد که در خدمت امیرنظام بود تا این که می‌بایست همراه وی جزو مستقلین ناصرالدین شاه باشد؛ ولی به
علت کسالت با نوشتن نامه‌ای خدمت ایشان، از این امر عذر خواست. امین لشکر هنگام ورود شاه به استقبال
شاه رفت و این توقف در تبریز و دیدار با شاه موجب دلجویی مجدد از وی شد و از او خواسته شد، به تهران برگردد و مشغول کار در دستگاه همایونی شود.
بخش دوم، به بیان وقایع و خاطرات
مسافرت از تبریز به تهران بین روزهای ۲۷ محرم ۱۳۰۷ ق تا ۲۴ صفر ۱۳۰۷ می‌پردازد. وی اخباری از مکان‌هایی که در حین سفر در رکاب ناصرالدین شاه در آنجا توقف شده و نوع پوشش و آب و هوا و غذاها و شهرهای بین راه را در خاطرات خود نقل می‌کند.
بخش سوم کتاب، به نقل وقایع روزهای ۲۵ صفر ۱۳۰۷ ق تا ۲۸ رجب ۱۳۰۷ ق دوره ورود به تهران بعد از تبعید و اقامت دوباره در این شهر پردخته است. که
اخبار خوبی در مورد غذاهای فرنگی (اروپایی)؛ مانند خورش فرنگی، نان فرنگی پزی، سوپ رشته فرنگی همچنین حکیم فرنگی به ما می‌دهد. همچنین اطلاعاتی درباره ندیم باشی، فتح
الله خان شیبانی شاعر،
محمودیه شمیران، بی پولی خودش، فرستادن یک پرتغال تحفه، اطلاعاتی مربوط به آداب سفر، طرز مداوا، تهی خوراک، وضع زنها.... در دوره ناصری بیان می‌کند.
روزنامه خاطرات اقامت در تبریز به خط
میرزا سمیع گلپایگانی خوشنویس می‌باشد. میکروفیلم این نسخه هم به شماره ۲۶۲۹ در کتابخانه مرکزی و مرکز
اسناد دانشگاه تهران نگهداری می‌شود. این کتاب برای اولین بار توسط ایرج افشار و آقای
محمد رسول دریا گشت در
سال ۱۳۷۸ ش به وسیله انتشارات اساطیر در تهران به چاپ رسید.
نرم افزار تاریخ اسلامی ایران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
