• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رقیه بنت رسول خدا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


"رقیه" دومین دختر رسول ‌اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بود که مادرش خدیجه بنت خویلد است.


پیش از اسلام با پسر عموی پدرش "عتبة بن ابولهب بن عبدالمطلب" ازدواج کرد. مادر عتبه "ام‌جمیل" دختر "حرب‌ ابن امیه" که بعد از نزول سوره‌ی مبارکه «مسد» به «حمّالة الحطب» معروف گردید. پس از نزول سوره مسد در مذمت "ابولهب" و همسرش، آنان فرزند خود عتبه را مجبور کردند تا همسر خود رقیه را طلاق دهد و به او گفتند: دختر محمد را رها کن. بطوری که ابولهب گفت: اگر همسرت را طلاق ندهی، با تو قطع رابطه می‌کنم.
[۱] بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۰۱.    

البته پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) قبلاً طلاق رقیه را از عتبه خواسته بود و خود رقیه نیز خواستار طلاق بود. لکن نزول سوره مسد و به دلیل مسلمان‌شدن رقیه، عتبه او را طلاق داد.
[۲] بیهقی، ابوبکر، دلائل النبوة، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۲، ص۳۳۹.    


رقیه پس از جدایی از عتبه با "عثمان بن عفان" ازدواج کرد.
[۳] بیهقی، ابوبکر، دلایل النبوة، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۲، ص۳۳۹.    
البته بنابر قولی ازدواج رقیه با "عثمان" در زمان جاهلیت صورت گرفت.
[۴] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۲، ص۱۶۷.    
او برای عثمان پسری به نام "عبدالله" به دنیا آورد که در کودکی از دنیا رفت و فرزند دیگری را نیز سقط نمود.
[۵] ابن سعد، محمد، طبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۸، ص۳۰.    

البته بنابر قول دیگر؛ عبدالله در سال ۴ هجری و بعد از مادرش رقیه از دنیا رفت.
[۶] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۲، ص۱۶۷.    
رقیه در هر دو هجرت با عثمان به حبشه رفت و در هجرت اولی کودکی را سقط کرد. رقیه پس از هجرت عثمان به مدینه که همزمان با هجرت رسول‌ اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بود، به مدینه هجرت کرد؛
[۷] ابن سعد، محمد، طبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۸، ص۳۰.    
البته آنها زودتر از سایر مسلمانان از حبشه به مکه بازگشته بودند و قبل از رسول‌ اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به مدینه هجرت کردند.
[۸] بیهقی، ابوبکر، دلایل النبوة، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۲، ص۴۶۱.


رفتار عثمان با رقیه خوب نبود بطوری که یک بار او را به شدت کتک زد و رقیه در اثر آن به سختی بیمار شد و در اثر همان بیماری از دنیا رفت.
[۹] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۲، ص۱۶۷.    
وفات او در ماه رمضان سال دوم هجری و در روز پیروزی جنگ بدر صورت گرفت.
[۱۰] عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، ج۶، ص۱۷۰.    

هنگامی که رقیه دختر رسول‌ اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از دنیا رفت، زنان بر او گریستند. "عمر بن خطاب" با تازیانه پیش آمد و شروع به زدن آنها کرد. پیامبر‌اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «ای عمر رهایشان کن تا گریه کنند» و سپس چنین فرمود: «بگریید؛ ولی از نعره‌زدن شیطانی بپرهیزید. اندوه و اشک تا آنجا که از دل سرچشمه می‌گیرد، از الطاف الهی است و چون به ضربه‌زدن با دست و هیاهوی زبانی برسد، از شیطان است.» حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) کنار قبر او نشسته بود و گریه می‌کرد و رسول‌ اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با گوشه لباس خویش اشک‌های او را پاک می‌کرد. پیامبر‌ اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در مرگ او فرمود: «ملحق شو به سَلف‌مان، عثمان ‌بن مظعون.»
[۱۱] ابن سعد، محمد، طبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۸، ص۳۰.    


عثمان‌ بن مظعون که بود؟ "عثمان" از مسلمانان اولیه بود، بطوری که بعد از سیزده نفر مسلمان شد. در اولین هجرت همراه پسرش به حبشه رفت و سپس به مدینه هجرت کرد. در جنگ بدر حضور داشت. وی مرد عابدی بود و روزها روزه می‌گرفت و شب‌ها به عبادت طی می‌کرد. او اولین مهاجری بود که در مدینه از دنیا رفت و در بقیع مدفون شد.
[۱۲] ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، اسدالغابة، ج۳، ص۴۹۴- ۴۹۵.    


آن رقیه که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به عثمان تزویج نمود، دختر خودش نبوده؛ بلکه او «ربیبه» پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و دختر "هاله" همسر خدیجه بوده است و "رقیه" دختر خود پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بعد از بعثت به دنیا آمده است.

۱. ↑ بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۰۱.    
۲. ↑ بیهقی، ابوبکر، دلائل النبوة، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۲، ص۳۳۹.    
۳. ↑ بیهقی، ابوبکر، دلایل النبوة، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۲، ص۳۳۹.    
۴. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۲، ص۱۶۷.    
۵. ↑ ابن سعد، محمد، طبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۸، ص۳۰.    
۶. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۲، ص۱۶۷.    
۷. ↑ ابن سعد، محمد، طبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۸، ص۳۰.    
۸. ↑ بیهقی، ابوبکر، دلایل النبوة، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۲، ص۴۶۱.
۹. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۲، ص۱۶۷.    
۱۰. ↑ عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، ج۶، ص۱۷۰.    
۱۱. ↑ ابن سعد، محمد، طبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۸، ص۳۰.    
۱۲. ↑ ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، اسدالغابة، ج۳، ص۴۹۴- ۴۹۵.    


سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «دختران پیامبر»، تاریخ بازیابی۹۵/۱۰/۱۴.    


رده‌های این صفحه : تاریخ اسلام | درگذشتگان سال 2 قمری | رجال | زنان صحابی | فرزندان پیامبر | مقالات پژوهه
جعبه ابزار