رسالة الارض المندرسة (محقق کرکی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب رسالة الارض المندرسة، اقسام الارضین،
محقق کرکی در زمینه
مالکیت زمین های خراب بحث می کند.
احکام الارضین در این کتاب
مالکیت زمینهائی که
آباد بوده است و سپس خراب شده‌اند مورد بررسی واقع شده به اینکه آیا فرد دیگری می‌تواند آن را
احیاء کند یا غیر از مالک اول کسی
حق احیاء آن را ندارد.
مؤلف سه نظریه را در مورد زمینی که به سبب احیاء مالک شده باشند مطرح نموده است که عبارتند از:
۱- کسی نمی‌تواند مالک آن باشد مگر مالک اولی یا
ورثه او، ۲- در
زمان غیبت افراد دیگر می‌توانند آن را احیاء کنند و مالک شوند، ۳- مالک اول مالک است اما فرد دوم به سبب احیاء اولویت در تصرف دارد و باید
خراج مقرر بر زمین را به مالک اول بدهد.
وی نظریه اول را
اختیار نموده است و دو نظریه دیگر را رد نموده است.
این
کتاب به سبک
فقه استدلالی نوشته شده است و مؤلف با بررسی
آیات و
روایات متعدد و استناد به اقوال بزرگانی همچون علامة در تذکرة، ابن ادریس در السرائر،
محقق حلی در الشرایع،
شیخ طوسی در النهایة، و شهید در الدروس با دقتی زیاد این کتاب را تالیف نموده است.
در الذریعة در دو جا
به این کتاب با نام‌های احکام الارضین) و (اقسام الارضین) اشاره شده است که آغاز خطبه آن‌ها نیز با الحمد لله حمدا کثیرا کما هو اهله هذا تحقیق لمسالة مهمة صورت‌ها: اذا اخربت الارض... می‌باشد.
در این دو جا به نسخه‌های
کتابخانه شیخ عبد الحسین تهرانی، و نسخه مربوط به
سال ۹۴۴ ه ق اشاره شده است. در مقدمه ناشر نسخه‌های متعددی از
کتابخانه‌های
آیة الله مرعشی در سال ۱۱۲۸ ق،
مسجد گوهرشاد در سال ۱۱۰۹ ه ق و
آستان قدس رضوی ذکر شده‌اند.
در کتاب مقدمه‌ای بر فقه شیعه صفحه ۱۸۰،
نیز نسخه‌های متعددی از آستان قدس رضوی، دانشگاه تهران، مجلس شورای اسلامی،
آیة الله مرعشی،
آیة الله گلپایگانی، و فیضیه بیان شده‌اند.
نرم افزار مجموعه آثار محقق حلی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
