رحلة الی الحجاز (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نام کامل کتاب رحلة الی الحجاز فی النصف الثانی من القرن التاسع عشر المیلادی، تالیف
شارل دیدییه که توسط دکتر
محمد خیر بقاعی به
زبان عربی ، ترجمه شده و مقدمه و تعلیقاتی بر آن صورت گرفته است.
این کتاب شرح سفری است که شارل دیدییه در نیمه دوم
قرن نوزدهم میلادی به سمت سرزمین حجاز انجام داده است. با فهرستی از مطالب و مقدمه‌ای از مترجم درباره این
سفرنامه و معرفی مولفش، آغاز گردیده و بعد از آن، مقدمه‌ای از مولف در
اکتبر سال ۱۸۵۶ م مطرح می‌شود. سپس طی ۱۳ فصل ادامه می‌یابد که در این فصول از
صحرای سوییس ،
طور ،
کوه سیناء ،
دریای احمر ،
جدة ، اشراف و
وهابیون و طائف، مطالبی را خاطر نشان می‌دارد. در پایان کتاب مصادر، مراحع عربی و غیر عربی، و فهرستی از
اعلام و
اماکن را بیان می‌نماید.
شارل دیدییه در
تاریخ ۱۲۷۰ ق به سرزمین
حجاز سفر نموده است.مولف در کتابش از سیر سفر خویش از
قاهره به
سوییس ، جبل سیناء، سرزمین سانت کاترین، و
شهر طور، سپس
دریای احمر، ینبع، جده و
طائف که در آن به
مکه مکرمه مشرف گشته، سخن می‌گوید.فصلی را از اشراف وهابیون، تاریخ و امیال و علقه‌های این گروه و انگیز فراوانشان از دعوت به این
مذهب سخن می‌گوید.همچنین در فصلی، با افرادی که در جده با آنان روبرو شده، مخصوصا والی عثمانی مثل خالد بن مسعود، و غیر از آنان از لشکریان و
تجار ، مطالبی را عنوان می‌دارد. همچنین در فصل دیگر از سفر و صادق بودن در حکایت ماجراهایش سخن می‌گوید.کتاب حاوی نظرات شخصی دیدییه و ملاحظاتی که روزانه در اثنای سفرش تدوین نموده، می‌باشد. همچنین از اهمیت سفر و احوال
حجاز در اوائل نیمه دوم از
قرن ۱۹ میلادی بحث می‌نماید.اهمیت این سفرنامه در این است که صورت واضحی از زندگی سیاسی و اجتماعی و اقتصادی در اوائل نیمه دوم قرن ۱۹ میلادی ایفاء می‌کند. همچنین در خلال سفر،
اماکن و بازارها و درختان و آبها، همچنین طبایع و البسه، مساکن آن مناطق را معرفی می‌نماید.سفرنامه دیدییه به جهت
شاعر بودن نویسنده، از بسیاری معالم فرهنگی برخودردار می‌باشد. همچنین از کتاب مقدس عهد قدیم و جدید و روایات ادباء لاتینی و یونانی، اشعر شعرای این دو گروه، و از فنون تشکیلیه این دو، از ادب فرانسی، مطالبی را قرائت می‌نماید. از کتب مفکرین و
فلاسفه در عصرش نیز مطالبی را یاد آورر می‌شود.دیدییه در این سفرنامه از سفرنامه‌های معروفی مخصوصا سفرنامه‌های
بور کهارت ،
تامیزی ،
روشیه دیریکور استفاده نموده است.مترجم علاوه بر ترجمه، تعلیقه‌هایی برای وضوح یافتن مطلب و همچنین اشخاص متذکر شده، در این سفرنامه را معرفی و مواردی از امکنه و حوادث، که از قلم مولف افتاده است، اشاره کرده و در بعضی مواضع حتی به
قرآن نیز رجوع داده است.
نرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
