• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دِرْهَم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





دِرْهَم (به کسر دال و سکون راء و فتح هاء) از واژگان نهج البلاغه، پول نقره و آن پنجاه دانگ و دو سوم مثقال شرعى است. امام علی (علیه‌السّلام) در نامه‌ای به عمّال خراج و نیز درباره زمان بعد از خودش و كم بودن حلال از این واژه استفاده کرده است. اين لفظ چهار بار در نهج البلاغه آمده است.



دِرْهَم پول نقره و آن پنجاه دانگ و دو سوم مثقال شرعى است.


امام (علیه‌السّلام) به عمّال خراج مى‌نويسد: «وَلاَ تَضْرِبُنَّ أَحَداً سَوْطاً لِمَكَانِ دِرْهَم» (و نيز به خاطر گرفتن درهمى، كسى را تازيانه نزنيد) (شرح‌های نامه: )
آن حضرت درباره زمان بعد از خودش و كم بودن حلال نیز فرموده: «ذاكَ حَيْثُ تَكُونُ ضَرْبَةُ السَّيْفِ عَلَى الْمُؤْمِنِ أَهْوَنَ مِنَ الدِّرْهَمِ مِنْ حِلِّهِ» (اين وضع زمانى پيش خواهد آمد كه قرار گرفتن انسان مؤمن در زير ضربات شمشير براى او از يافتن يک درهم پول حلال آسان‌تر است.) (شرح‌های خطبه: )


این لفظ چهار بار در «نهج» راه يافته است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۴.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۶۱.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۹۳، نامه۵۱.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۹۰، نامه۵۱.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۲۵، نامه۵۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۶۵، نامه۵۱.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۲۰.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۰، ص۳۳۶-۳۳۷.    
۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۹.    
۱۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۳۱، خطبه۱۸۷.    
۱۱. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۵۰، خطبه۱۸۲.    
۱۲. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۷۷، خطبه۱۸۷.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۳۱، خطبه۱۸۷.    
۱۴. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۱۹.    
۱۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۲۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۲۵۲.    
۱۷. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۴۴-۱۴۵.    
۱۸. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۹۵.    
۱۹. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۹۳، نامه۵۱.    
۲۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۳۱، خطبه۱۸۷.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «درهم»، ج۱، ص۳۸۴.    






جعبه ابزار