• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دلالت اقتضا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


دلالت اقتضا به معنی دلالت سیاقی غیر مقصود متکلم است.


دلالت اقتضا از اقسام دلالت سیاقی و دلالتی است که در هنگام استعمال ، مقصود مستقیم گوینده نیست، ولی صدق یا صحت کلام از نظر عقل، شرع، لغت و یا عرف و عادت متوقف بر آن است، مانند آن که صحت و یا صدق کلام، مستلزم تقدیر گرفتن کلمه یا عبارتی باشد؛ برای مثال، در آیه " و اسئل القریة "
[۱] یوسف/سوره۱۲،آیه۸۲.    
که به معنای " و اسئل اهل القریة " است، کلمه "اهل" که جزئی از اجزای کلام می‌باشد در متن آیه ذکر نشده، ولی به اقتضای مقام، مسلّم است که آن کلمه در کلام مستتر و مراد گوینده است؛ بنابراین، کلیه مواردی که کلام به ملازمه بر معنای مفردی دلالت می‌کند، و کلیه موارد مجاز در کلمه، مجاز در حذف و مجاز در اسناد ، داخل در دلالت اقتضا می‌باشد.
[۲] اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج ۱، ص ۱۳۱-۱۳۲.    
[۳] اجودالتقریرات، نائینی، محمد حسین، ج ۱، ص ۴۱۴.    
[۴] اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج ۱، ص ۳۵۵-۳۶۰.
[۵] شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج ۱، ص ۲۸۶.
[۶] اصطلاحات الاصول، مشکینی، علی، ص ۱۳۳.    
[۷] فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ولایی، عیسی، ص ۲۰۴.
[۸] الاصول العامة للفقه المقارن، طباطبایی حکیم، محمدتقی، ص ۳۱۷.    
[۹] انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، خمینی، روح الله، ج ۲، ص ۳۴.    
[۱۰] اصول فقه، رشاد، محمد، ص ۱۳۱.


۱. ↑ یوسف/سوره۱۲،آیه۸۲.    
۲. ↑ اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج ۱، ص ۱۳۱-۱۳۲.    
۳. ↑ اجودالتقریرات، نائینی، محمد حسین، ج ۱، ص ۴۱۴.    
۴. ↑ اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج ۱، ص ۳۵۵-۳۶۰.
۵. ↑ شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج ۱، ص ۲۸۶.
۶. ↑ اصطلاحات الاصول، مشکینی، علی، ص ۱۳۳.    
۷. ↑ فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ولایی، عیسی، ص ۲۰۴.
۸. ↑ الاصول العامة للفقه المقارن، طباطبایی حکیم، محمدتقی، ص ۳۱۷.    
۹. ↑ انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، خمینی، روح الله، ج ۲، ص ۳۴.    
۱۰. ↑ اصول فقه، رشاد، محمد، ص ۱۳۱.


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۵۶، برگرفته از مقاله «دلالت اقتضا».    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | دلالت | دلالت سیاقی | مباحث الفاظ
جعبه ابزار