درخت زقوم (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زقّوم، نام درختى است كه داراى برگهاى كوچك و تلخ و بد بو است و شيره‌اى دارد، كه وقتى به بدن انسان مى‌رسد، ورم مى‌كند و در سرزمين
تهامه و بلاد خشك و بى‌باران مى‌رويد و در قرآن، درختى است واقع شده در
قعر جهنّم با ويژگيهاى خاصّ آن،
كه در چهار مورد با واژه‌هاى «شجرة الزّقوّم»
و
، «شجرٍ من زقّوم»
و «الشّجرة الملعونة»
از آن ياد شده است.در این مقاله آیات مرتبط با درخت زقوم معرفی می‌شوند.
زقّوم، درختى در
جهنّم:
۱. أَ ذلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ إِنَّها شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فِي أَصْلِ الْجَحِيمِ.
۲. إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّومِ طَعامُ الْأَثِيمِ.
۳. ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ فَمالِؤُنَ
مِنْهَا الْبُطُونَ.
درخت زقّوم، وسيله امتحان و
آزمایش مشرکان:
۱. وَ إِذْ قُلْنا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحاطَ بِالنَّاسِ وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْيَا الَّتِي أَرَيْناكَ إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِي الْقُرْآنِ وَ نُخَوِّفُهُمْ فَما يَزِيدُهُمْ إِلَّا طُغْياناً كَبِيراً.
در احتمالى، مقصود از «
شجره ملعونه»، درخت زقّوم است و مقصود از «ناس»
مشرکان اند.
۲. أَ ذلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ إِنَّا جَعَلْناها فِتْنَةً لِلظَّالِمِينَ.
برداشت فوق، مبتنى بر اين است كه
فتنه به معناى
امتحان باشد. مؤيّد آن، مطلبى است كه مفسّران در شأن نزول آيه نقل كرده‌اند.
ابوجهل هنگامى كه كلمه «زقّوم» را با اوصافى كه قرآن براى آن نقل مى‌كند، شنيد آن را به
تمسخر گرفت.
درخت زقّوم، خوراكى براى
پذیرایی از
دوزخیان:
۱. أَ ذلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ فَإِنَّهُمْ لَآكِلُونَ
مِنْها فَمالِؤُنَ
مِنْهَا الْبُطُونَ.
۲. ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ فَمالِؤُنَ
مِنْهَا الْبُطُونَ.
درخت زقّوم، داراى شكوفه‌هايى زشت و ترسناك:
أَ ذلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ طَلْعُها كَأَنَّهُ رُؤُسُ الشَّياطِينِ.
عناوین و آیات مرتبط با تعذیه از درخت زقوم عبارت است از:
تغذيه از درخت زقّوم، وسيله
عذاب کردن دوزخیان:
۱. أَ ذلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ فَإِنَّهُمْ لَآكِلُونَ
مِنْها فَمالِؤُنَ
مِنْهَا الْبُطُونَ.
۲. إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّومِ طَعامُ الْأَثِيمِ كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ كَغَلْيِ الْحَمِيمِ.
۳. ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ فَمالِؤُنَ
مِنْهَا الْبُطُونَ.
درخت زقّوم، غذاى گناه‌پيشگان در
دوزخ:
إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّومِ طَعامُ الْأَثِيمِ.
••• درخت زقّوم، منبع تغذيه
گمراهان تكذيبگر:
ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ.
••• گمراهان
تکذیبگر حق، در تلاش براى پر كردن شكم خود از خوراك درخت زقّوم از فرط گرسنگى:
ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ فَمالِؤُنَ
مِنْهَا الْبُطُونَ.
پر كردن شكمها از زقّوم از شدّت
گرسنگی مى‌باشد.
پر شدن شكم
دوزخیان از خوراك درخت زقّوم در پى تغذيه از آن:
۱. أَ ذلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ فَإِنَّهُمْ لَآكِلُونَ
مِنْها فَمالِؤُنَ
مِنْهَا الْبُطُونَ.
۲. ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ فَمالِؤُنَ
مِنْهَا الْبُطُونَ.
دچار شدن دوزخيان ستمگر به
تشنگی شديد در اثر تغذيه از درخت زقّوم:
۱. أَ ذلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ إِنَّا جَعَلْناها فِتْنَةً لِلظَّالِمِينَ فَإِنَّهُمْ لَآكِلُونَ
مِنْها فَمالِؤُنَ
مِنْهَا الْبُطُونَ ثُمَّ إِنَّ لَهُمْ عَلَيْها لَشَوْباً مِنْ حَمِيمٍ.
۲. لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ فَمالِؤُنَ
مِنْهَا الْبُطُونَ فَشارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ.
خوراك درخت زقّوم، موجب
حرارت زياد در شكم گناهكاران، همانند
آبهای جوشان و داغ:
إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّومِ طَعامُ الْأَثِيمِ كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ كَغَلْيِ الْحَمِيمِ.
جهنّم، مكان رويش درخت زقّوم:
أَ ذلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ إِنَّها شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فِي أَصْلِ الْجَحِيمِ.
شکوفه و ثمره درخت زقّوم، همانند سرهاى
شیاطین در
زشتی:
أَ ذلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ طَلْعُها كَأَنَّهُ رُؤُسُ الشَّياطِينِ.
تشبیه زقوم (قرآن)،
عذاب با درخت زقوم (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۵، ص۲۴۳، برگرفته از مقاله «زقوم».
