داوود پیرنیا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
داوود پیرنیا، (۱۲۷۹-۱۱ آبان ۱۳۵۰ش/۱۹۰۰-۲ نوامبر ۱۹۷۱م)، حقوق‌دان، موسیقی‌شناس و سیاست‌پیشۀ عصر
پهلوی، فرزند
میرزاحسن‌خان مشیرالدوله، رئیس‌الوزرای ایران در ادوار متوالی و مؤلف تاریخ مشهور ایران باستان است.
او در تهران دیده به
جهان گشود. تحصیلات ابتدایی او در همین شهر و زیر نظر
پدر دانشمندش به انجام رسید؛ سپس برای آموزش زبان
فرانسه و ادامۀ تحصیلات متوسطه به مدرسۀ سن‌لوئی رفت که استادان فرانسوی آن را اداره می‌کردند. او پس از تکمیل دورۀ مدرسۀ مذکور، به خواست پدرش به سویس رفت و تحصیلات عالی را در رشتۀ حقوق ادامه داد و سرانجام از دانشگاه لوزان موفق به اخذ درجۀ دکتری شد.
رسالۀ دکتری او دربارۀ حقوق بین‌الملل در قلمرو امور جزایی بود.
پیرنیا ضمن تحصیل رشتۀ حقوق، به
موسیقی کلاسیک علاقه‌مند شد و در نواختن پیانو به مرتبۀ استادی رسید؛ جز آن در مدت اقامت در
اروپا بر زبان‌های آلمانی و انگلیسی نیز به خوبی تسلط یافت.
او پس از پایان تحصیلات عالی به ایران بازگشت و طی سالیان متمادی در عدلیه به کار پرداخت.
پس از شهریور ۱۳۲۰ وی نیز همانند برخی دیگر از شخصیت‌ها و بزرگان کشور به دنیای سیاست وارد شد و در سال‌های ۱۳۲۵- ۱۳۲۹ش در کابینۀ
قوام‌السلطنه مناصب مهم یافت
اما چند سال بعد به کلی از
سیاست و کارهای اداری روی گرداند و به موسیقی پرداخت.
داوود پیرنیا به موسیقی ایران و
شعر کلاسیک فارسی دلبستگی فراوان داشت. سرانجام فکر احیای موسیقی اصیل ایران سبب شد وی دست از مقامات و مشاغل خود برداشته، به رادیو برود. از این زمان تمام اوقات او مصروف موسیقی اصیل
ایران و گسترش آن شد. وی از ۱۳۳۴ش رسماً به رادیو رفت و برنامۀ گل‌ها را که به زودی به شهرت رسید، بنیاد گذاشت. اولین برنامۀ گل‌ها به همت پیرنیا و با همکاری کسانی چون ابوالحسن صبا و مرتضی محجوبی تهیه شد.
بعد‌ها روح‌الله خالقی وارد گروه شد و در اواخر،
رهی معیری شاعر معروف ایران نیز به همکاری دعوت شد. رهی در این برنامه به انتخاب اشعار مناسب برای برنامه‌ها سرگرم بود. به این ترتیب، پیرنیا توانست در مدت خدمت، برجسته‌ترین هنرمندان کشور را به رادیو بیاورد.
او در تمام مراحل تهیۀ برنامه از انتخاب شعر تا
آهنگ
ساز، نوازنده و خواننده حضور داشت و در تهیۀ آن وسواس فراوان به خرج می‌داد.
نمونۀ متن این برنامه‌ها به چاپ رسیده، و نوار آن‌ها بار‌ها تکثیر شده است.
وی دو
همسر داشت و صاحب ۹ فرزند
پسر و
دختر بود.
پیرنیا را در برخی منابع
مؤسس و بنیان‌گذار کانون وکلا دانسته‌اند. گرچه در منابع مربوط به تاریخ
دادگستری ایران، سندی مؤید این دعوی به دست نیامد؛ اما مسلم است که او سالیان متمادی با رتبۀ قضایی در دادگستری خدمت کرد و پس از آن به وزارت دارایی منتقل گردید و در آن‌جا ادارۀ
احصائیه را تأسیس کرد.
پیرنیا شخصیت برجسته‌ای داشت، لباس ساده می‌پوشید و بی‌تکلف با همه می‌جوشید. او اعتقادات مذهبی داشت، از سالکان طریق حق و از ارادتمندان
امام علی (علیه‌السلام) بود و به عتبات عالیات نیز سفری داشت. او به ایران و فرهنگ ایران دلبستگی عمیق داشت. آثار و کارهای بازمانده از او همه از ایران دوستی‌اش حکایت دارد. پیرنیا را پایه‌گذار و مبدع روشی دانسته‌اند که بر اساس آن موسیقی با
شعر تلفیق می‌شود.
با گرفتاری‌ها و مشکلاتی که بر سر راه فعالیت پیرنیا در
رادیو ایجاد شد، وی در ۱۳۴۴ش از آن‌جا کناره‌گیری کرد. پس از او هر چند برنامۀ گل‌ها ادامه یافت، اما سیر نزولی پیمود. داوود پیرنیا در سال‌های آخر زندگی به سبب حجم و سنگینی کار، چند نوبت دچار
بیماری شد و عاقبت خانه‌نشین گردید.
مرگ او در ۱۳۵۰ش و در ۷۱ سالگی رخ داد.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله شماره«۵۶۱۷» سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «خاندان پیرنیا» تاریخ بازیابی ۹۵/۰۳/۲۲.
