• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خَوْض (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: خَوْض (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: خَوْض (مفردات‌قرآن)، نَخوضُ (لغات‌قرآن).


خَوْض (به فتح خاء و سکون واو) از واژگان نهج البلاغه به معنای داخل شدن در آب است. امام علی (علیه‌السّلام) درباره رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و قصاص از قاتل خویش از این ماده استفاده کرده است. این واژه و مشتقاتش هشت بار در نهج البلاغه آمده است.


خَوْض
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۷.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۲۰۳.    
به معنای داخل شدن در آب است ؛ و به طور استعاره به وارد شدن در امور اطلاق می‌شود. و در «نهج» هشت بار به کار رفته و به داخل شدن در کار خوب و بد گفته شده است.

امام (علیه‌السّلام) درباره رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده: «وَ نَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ خاضَ إِلى رِضْوانِ اللهِ كُلَّ غَمْرَة وَ تَجَرَّعَ فيهِ كُلَّ غُصَّة»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۸۴، خطبه۱۹۴.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۹۰، خطبه۱۸۹.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۰۷، خطبه۱۹۴.    
«به رضوان خدا فرو رفت هر رفتنی و به گلو برد هر گلوگیری را در راه رضای خدا.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷۷، خطبه۱۹۴.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۷۳.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۷۵.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۶۰۱.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۷۴.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۶۴.    
)
درباره قصاص از قاتل خویش فرمود: «يا بَني عَبْدِ الْمُطَّلِبِ لا أُلْفِيَنَّكُمْ تَخُوضُونَ دِماءَ الْمُسْلِمينَ خَوْضاً، تَقُولُونَ: قُتِلَ أَمِيرُالْمُؤْمِنينَ. أَلا لا تَقْتُلُنَّ بي إِلاّ قاتِلي.»
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۸۹، نامه۴۷.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۸۶، نامه۴۷.    
[۱۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۲۲، نامه۴۷.    
«ای فرزندان عبدالمطلب نیابم شما را که داخل خون‌های مسلمانان می‌شوید (خون مردم را می‌ریزید) و می‌گوئید: چون امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) کشته شده است، بدانید که برای من جز قاتل مرا نکشید.»
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۹، نامه۴۷.    
[۱۶] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۰۲.    
(شرح‌های نامه:
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۰۶-۲۰۷.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۰، ص۲۸۸.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۳۲.    
[۲۰] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۱.    
) «خوضات الفتن» در خطبه ۷۱
[۲۱] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۳۳، خطبه۷۱.    
فرو رفتنی‌های فتنه‌هاست آن جمع خوضه به معنی یکدفعه فرو رفتن است.

این ماده در «نهج البلاغه» هشت بار به کار رفته است.
[۲۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۸۴، خطبه۱۹۴.    
[۲۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۸۹، نامه۴۷.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۷.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۲۰۳.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۸۴، خطبه۱۹۴.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۹۰، خطبه۱۸۹.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۰۷، خطبه۱۹۴.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷۷، خطبه۱۹۴.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۷۳.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۷۵.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۶۰۱.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۷۴.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۶۴.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۸۹، نامه۴۷.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۸۶، نامه۴۷.    
۱۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۲۲، نامه۴۷.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۹، نامه۴۷.    
۱۶. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۰۲.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۰۶-۲۰۷.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۰، ص۲۸۸.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۳۲.    
۲۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۱.    
۲۱. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۳۳، خطبه۷۱.    
۲۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۸۴، خطبه۱۹۴.    
۲۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۸۹، نامه۴۷.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خوض»، ج۱، ص۳۶۷.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 194 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 47 نهج البلاغه
جعبه ابزار