خلفای عباسی مصر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عباسیان
مصر، سلسله‌ای از خاندان عباسی بودند که پس از نابودی
خلافت آن‌ها در
بغداد، از سال ۶۵۹ تا ۹۲۳ق. در مصر به صورت تشریفاتی بر مسند
خلافت نشستند.
اینان که ۱۷ تن بودند، زیر نظر حکمرانان
مملوکی که برای
اثبات مشروعیت خود به همراهی
خلفای عباسی نیاز داشتند، به زندگانی خود ادامه دادند و در حکم مستمری‌گیران دربار
ممالیک بودند و تنها وظایف تشریفاتی را هنگام جلوس
سلطان جدید
اجرا می‌کردند. فرایند دور نگاه داشتن خلیفه از
قدرت سیاسی در همه دوران
ممالیک ادامه داشت. گاه به اندازه‌ای خلیفه آلت دست بود که به آسانی برکنار می‌گشت و دیگری به جای او گماشته می‌شد.
خلفای عباسی مصر هیچ‌گونه سازمان یا عامل اقتصادی و نظامی در اختیار نداشتند که آن‌ها را در اعمال نفوذ یاری دهد.
با این حال، به سبب موقعیت معنوی و دینی، رقبای امیران
مملوکی مصر که سرپرستی
حرمین شریفین را عهده‌دار بودند، به شمار می‌رفتند. آن‌ها کوشیدند تا به طریقی این مشکل را حل کنند. در نتیجه کوشش آن‌ها، نام خلیفه در خطبه
مکه همراه
سلطان مملوکی یاد می‌شد.
به سال ۶۹۴ق.
حاکم بامرالله، خلیفه عباسی مصر، خود به
حج رفت
و به سال ۸۱۵ق. مستعین، خلیفه عباسی مصر (خلافت:۸۰۸-۸۱۶ق.) برای امیر مکه هدایا و خلعت‌هایی فرستاد. از این رو، در این سال به نام وی در مکه خطبه خوانده شد.
روابط خلفا و حکمرانان
مملوکی نشیب و فراز‌های فراوان داشت و معمولاً خلفا در محدودیت به سر می‌بردند؛ زیرا حکمرانان پس از کسب مشروعیت برای حکومت خود، دیگر به حضور خلیفه احساس نیاز نمی‌کردند. هنگامی که روابط نیکو میان آن‌ها برقرار بود، نام خلیفه همراه
سلطان در خطبه‌ها برده می‌شد.
خلیفه معمولاً در مراسم رسمی و دولتی شرکت می‌کرد
و هنگام نبرد، مردم را به یاری
سلطان فرا‌می‌خواند.
هنگامی که مناسبات میان
سلطان و خلیفه به سردی می‌گرایید،
سلطان نخست روابط میان خلیفه و مردم را قطع می‌کرد
و با وخیم‌تر شدن اوضاع، او را به
زندان می‌انداخت
یا
تبعید می‌کرد.
خلافت عباسیان مصر به سال ۹۲۳ق. با حمله
سلطان سلیم عثمانی به مصر پایان یافت.
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، برگرفته از مقاله «بنی عباس» تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۲۶.
