خطّ نسخ
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خط نسخ به یکی از رسم الخطهای قرآنی گفته میشود.
خط نسخ از مهمترین خطهای عربی و ریشه آن،
خط نبطی شایع در شمال
حجاز و
شام است که اعراب آن را هنگام
تجارت از آنان فراگرفتند.
از کتیبههای پیش از ظهور
اسلام و پس از آن و از نامهها و خطوط آغاز اسلام تا نیمههای
قرن اول و از نامهها و مکاتبات بر اوراق بردی و… تا قرن سوم و چهارم هجری به دست میآید که خط نسخ خطی هم پایه و هم عرض
خط کوفی بوده است. خط نسخ گرچه در دوره رونق خط کوفی تحت الشعاع آن خط بود و چندان رواجی نداشت، ولی در اواخر قرن سوم و طلیعه قرن چهارم هجری تحت موازین هندسی خط
ابن مقله به چنان درجهای از کمال رسید که وارث و
ناسخ دیگر خطوط عربی و اسلامی شد و مصاحف و دیگر کتب به تدریج به این خط نگارش یافت.
پس از ابن مقله،
علی بن هلال بر اساس قواعد ابن مقله اصلاحات تازهای را آغاز کرد و به تحسین و استوار ساختن این خط پرداخت. امروزه خط نسخ از جهت زیبایی و آسان خوانی در مقایسه با دیگر خطوط، در درجه اول، و از نظر سهولت نوشتن در درجه سوم پس از
خط شکسته نستعلیق است.
فرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«خط نسخ».