خطر ضلالت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در این مقاله آیات مرتبط با خطر
ضلالت معرفی می‌شوند.
هشداردهندگان خطر ضلالت با توجه به آیات قرآن عبارتند از:
هشدار
خداوند، از گمراه شدن
انسان به وسيله
شیطان:
۱. «يا بَنِي آدَمَ لا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطانُ كَما أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِيُرِيَهُما سَوْآتِهِما إِنَّهُ يَراكُمْ هُوَ وَ قَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّياطِينَ أَوْلِياءَ لِلَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ؛
اى فرزندان
آدم! شيطان شما را نفريبد، آن گونه كه
پدر و
مادر شما را از
بهشت بيرون كرد، و لباسشان را از تنشان بيرون ساخت‌تا عورتشان را به آنها نشان دهد. چه اين‌كه او و طايفه‌اش شما را مى‌بينند از جايى كه شما آنها را نمى‌بينيد؛ امّا بدانيد ما شياطين را اولياى كسانى قرار داديم كه ايمان نمى‌آورند.»
۲. «أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَنِي آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ • وَ أَنِ اعْبُدُونِي هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ • وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلًّا كَثِيراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ؛
اى فرزندان آدم! آيا با شما عهد نكردم كه شيطان را نپرستيد، كه او براى شما
دشمن آشكارى است؟! و اين‌كه مرا بپرستيد كه راه مستقيم اين است؟! او گروه زيادى از شما را گمراه كرد؛ آيا
اندیشه نكرديد؟!»
۳. «وَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلسَّاعَةِ فَلا تَمْتَرُنَّ بِها وَ اتَّبِعُونِ هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ • وَ لا يَصُدَّنَّكُمُ الشَّيْطانُ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ؛
و او سبب آگاهى و نشانه‌اى بر
روز قیامت است. (زيرا نزول
عیسی گواه نزديكى
رستاخیز است)؛ هرگز در قيامت ترديد نكنيد؛ و از من
پیروی كنيد كه اين راه مستقيم است. و شيطان شما را از راه خدا باز ندارد، كه او به يقين دشمن آشكار شماست. »
هشدار
موسی علیه‌السلام به
هارون علیه‌السلام از گمراهى
بنی‌اسرائیل هنگام تعيين وى به جاى خود در ميان آنان:
۱. «... وَ قالَ مُوسى لِأَخِيهِ هارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ؛
... و موسى به برادرش هارون گفته بود: در ميان قومم جانشين من باش. و امور آنها را
اصلاح كن. و از روش
مفسدان، پيروى منما.»
۲. «قالَ يا هارُونُ ما مَنَعَكَ إِذْ رَأَيْتَهُمْ ضَلُّوا • أَلَّا تَتَّبِعَنِ أَ فَعَصَيْتَ أَمْرِي • قالَ يَا بْنَ أُمَّ لا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي وَ لا بِرَأْسِي إِنِّي خَشِيتُ أَنْ تَقُولَ فَرَّقْتَ بَيْنَ بَنِي إِسْرائِيلَ وَ لَمْ تَرْقُبْ قَوْلِي؛
(هنگامى كه موسى بازگشت)، گفت: اى هارون! هنگامى كه ديدى آنها گمراه شدند، چه چيز مانع بود كه از من پيروى كنى؟! آيا فرمان مرا
عصیان نمودى؟! هارون گفت: اى فرزند مادرم! اى
برادر! ريش و سر مرا مگير! زيرا من ترسيدم بگويى تو ميان بنى‌اسرائيل
تفرقه انداختى، و سفارش مرا مراعات نكردى.»
خطر
گمراهی پس از هدايت، براى همگان (حتّى راسخ در علم):
«... وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ ... •رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ؛
...
راسخان در علم ... مى‌گويند: ... پروردگارا! دلهايمان را، بعد از آن‌كه ما را هدايت كردى، از راه حق
منحرف مگردان؛ و از سوى خود، رحمتى بر ما ببخش، زيرا تويى بخشنده!»
عالمان دينى، در معرض خطر گمراهى و اسير شدن در دامهاى شيطان:
«وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْناهُ آياتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطانُ فَكانَ مِنَ الْغاوِينَ؛
و سرگذشت كسى كه آيات خود را به او داديم، بر آنها بخوان كه سرانجام خود را از آن تهى ساخت و شيطان در پى او افتاد، و از گمراهان شد!»
مقصود از «نبأ الّذى آتيناه آياتنا فانسلخ منها» «
بلعم بن باعورا» است كه
علم و
اسم اعظم الهی از او گرفته شد.
مسلمانان، در صورت بى‌توجهى به
احکام الهی، در خطر گمراهى و گرايش‌هاى كفرآميز:
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ؛
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! مراقب خود باشيد. اگر شما هدايت يافته باشيد، گمراهى كسانى كه گمراه شده‌اند، به شما زيانى نمى‌رساند. بازگشت همه شما به سوى خداست؛ و شما را به آنچه انجام مى‌داديد، آگاه مى‌سازد.»
هدایت‌یافتگان، در خطر قرار گرفتن در زمره
گمراهان:
«صِراطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لَا الضَّالِّينَ؛
راه كسانى كه به آنان نعمت دادى، نه كسانى كه مورد غضب واقع شده‌اند و نه گمراهان.»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۹، ص۷۱، برگرفته از مقاله «خطر ضلالت».
