خروج از اعتدال (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رباخواری،
کفر،
تمایلات نفسانی، رابطه دوستانه با دشمنان
خدا و
افراط و
تفریط در
عقاید موجب خروج از
اعتدال هستند.
رباخواری سبب خروج از اعتدال روانی: «الذین یاکلون الر با لا یقومون الا کما یقوم الذی یتخبطه الشیطان من المس ذلک بانهم قالوا انما البیع مثل الر با... : کسانی که
ربا می‌خورند، (در
قیامت) برنمی خیزند مگر مانند کسی که بر اثر تماس
شیطان،
دیوانه شده (و نمی‌تواند تعادل خود را حفظ کند؛ گاهی
زمین می‌خورد، گاهی بپا می‌خیزد). این، به خاطر آن است که گفتند: «داد و ستد هم مانند
ربا است (و تفاوتی میان آن دو نیست.) »»
الف) کفر، سبب خروج از راه معتدل (
اسلام): «ام تر یدون ان تسالوا ر سولکم کما سئل موسی من قبل ومن یتبدل الکفر بالایمان فقد ضل سواء السبیل: آیا می‌خواهید از پیامبر خود، همان تقاضای (نامعقولی را) بکنید که پیش از این، از موسی کردند؟! (و با این بهانه جویی‌ها، از ایمان آوردن سر باز زدند.) کسی که کفر را به جای ایمان بپذیرد، از راه مستقیم (عقل و فطرت) گمراه شده است.»
ب) کفر به
احکام و
انبیای الهی سبب خروج از حد اعتدال: «ولقد اخذ اللـه میثاق بنی اسر ائیل وبعثنا منهم اثنی عشر نقیبا وقال اللـه انی معکم لئن اقمتم الصلاة وآتیتم الزکاة وآمنتم بر سلی وعزر تموهم واقر ضتم اللـه قر ضا حسنا لاکفر ن عنکم سیئاتکم ولادخلنکم جنات تجر ی من تحتها الانهار فمن کفر بعد ذلک منکم فقد ضل سواء السبیل: خدا از
بنی اسرائیل پیمان گرفت. و از آنها، دوازده نقیب( سرپرست)برانگیختیم. و خداوند (به آنها) گفت: «من با شما هستم! اگر
نماز را برپا دارید، و
زکات را بپردازید، و به رسولان من
ایمان بیاورید و آنها را یاری کنید، و به خدا
قرض الحسنه بدهید(در راه او، به نیازمندان کمک کنید)، گناهان شما را می‌پوشانم(می‌بخشم)؛ و شما را در باغهایی از
بهشت، که نهرها از زیر درختانش جاری است، وارد می‌کنم. اما هر کس از شما بعد از این
کافر شود، از راه راست منحرف گردیده است.»
خروج از حد اعتدال در دین برخاسته از تمایلات نفسانی: «قل یا اهل الکتاب لا تغلوا فی دینکم غیر الحق ولا تتبعوا اهواء قوم قد ضلوا من قبل واضلوا کثیر ا وضلوا عن سواء السبیل: بگو: «ای اهل کتاب! در دین خود، غلو (و زیاده روی) نکنید! و غیر از حق نگویید! و از هوسهای جمعیتی که پیشتر گمراه شدند و دیگران را گمراه کردند و از راه راست منحرف گشتند، پیروی ننمایید! » »
خروج از اعتدال در عقاید، مورد
نهی خداوند:«قل یا اهل الکتاب لا تغلوا فی دینکم غیر الحق ولا تتبعوا اهواء قوم قد ضلوا من قبل واضلوا کثیر ا وضلوا عن سواء السبیل: بگو: «ای اهل کتاب! در دین خود، غلو (و زیاده روی) نکنید! و غیر از حق نگویید! و از هوسهای جمعیتی که پیشتر گمراه شدند و دیگران را گمراه کردند و از راه راست منحرف گشتند، پیروی ننمایید! » »
خروج
مسیحیان از حد
اعتدال با
اعتقاد به
الوهیت مسیح علیه‌السّلام :
۱. «لقد کفر الذین قالوا ان اللـه هو المسیح ابن مر یم وقال المسیح یا بنی اسر ائیل اعبدوا اللـه ر بی ور بکم انه من یشر ک باللـه فقد حر م اللـه علیه الجنة وماواه النار وما للظالمین من انصار : آنها که گفتند: «
خداوند همان
مسیح بن مریم است»، به
یقین کافر شدند، (با اینکه خود) مسیح گفت: ای
بنی اسرائیل! خداوند یگانه را، که پروردگار من و شماست، پرستش کنید! زیرا هر کس شریکی برای خدا قرار دهد، خداوند
بهشت را بر او
حرام کرده است؛ و جایگاه او
دوزخ است؛ و ستمکاران، یار و یاوری ندارند.»
۲. «قل یا اهل الکتاب لا تغلوا فی دینکم غیر الحق ولا تتبعوا اهواء قوم قد ضلوا من قبل واضلوا کثیر ا وضلوا عن سواء السبیل: بگو: «ای
اهل کتاب! در
دین خود، غلو (و زیاده روی) نکنید! و غیر از حق نگویید! و از هوسهای جمعیتی که پیشتر گمراه شدند و دیگران را گمراه کردند و از راه راست منحرف گشتند، پیروی ننمایید! » »
رابطه دوستانه
مؤمنان با دشمنان خود و خدا، سبب خروج آنان از راه
معتدل: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِم بِالْمَوَدَّةِ ...وَمَن يَفْعَلْهُ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ: ای کسانی که
ایمان آورده‌اید!
دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید! شما نسبت به آنان اظهار
محبّت می‌کنید، ... و هر کس از شما چنین کاری کند، از راه راست گمراه شده است! »
خارج شدگان از حد اعتدال گمراه کنندگان بسیاری از
مردم: «قل یا اهل الکتاب لا تغلوا فی دینکم غیر الحق ولا تتبعوا اهواء قوم قد ضلوا من قبل واضلوا کثیر ا وضلوا عن سواء السبیل: بگو: «ای اهل کتاب! در دین خود، غلو (و زیاده روی) نکنید! و غیر از حق نگویید! و از هوسهای جمعیتی که پیشتر گمراه شدند و دیگران را گمراه کردند و از راه راست منحرف گشتند، پیروی ننمایید! » »
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۵۲، برگرفته از مقاله «خروج از اعتدال».
