خرجه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خرجه، از اصطلاحات بکار رفته در
علم حدیث بوده و از
الفاظ مدح راوی به شمار میآید.
یکی از الفاظ مدح در کتب علوم
حدیث اصطلاح "
خرجه" و "
تخرج علیه" است.
"
تخریج" مصدر "
خرّج" در
علم رجال،
حدیث،
اصول و
فقه به کار رفته است.
۱- در علم رجال آخرین شیخ راوی بودن را
تخریج میگویند.
آن گاه که طالب
حدیث به حد نصاب علمی لازم رسید و دوران دانش آموزی را نزد آخرین شیخ تمام کرده گفته میشود "
خرجه" یعنی شیخ او را فارغ التحصیل کرد و «
تخرج علیه» یعنی طالب
حدیث نزد او فارغ التحصیل شد. درباره
ابوعمر کشی آمده است، با
عیاشی مصاحبت کرد و از علم او فرا گرفت و "
تخرج علیه" یعنی نزد او فارع التحصیل شد.
و در مورد احمد بن محمد بن عمران بن موسی ابو الحسن معروف به
ابن جندی استاد
ابوالعباس نجاشی آمده است "
خرجه" یعنی نجاشی را فارغ التحصیل کرد و از جمله شیوخ زمان خود قرار داد.
۲- در اصطلاح
محدثان "
تخرج متن
الحدیث" به معنای نقل موضع حاجت از
حدیث است در مقابل "
اخراج" که نقل تمام
حدیث میباشد.
"
تخرج الحدیث" به معنای
استخراج حدیث از کتب
حدیثی به
سند صحیح تر و متن محکم تر است.
۳- در اصطلاح علم اصول و فقه "
تخریج" همان تنقیح مناط است.
۴- در بیشتر مواقع بعد از نوشتن
حدیث عبارت "
خرّجه فلان" به کاربرده میشود یعنی "فلان شخص آن را ذکر کرده است".
لازم به ذکر است آنچه موجب گشته "
خرّجه" و "
تخرّج علیه" در عداد الفاظ مدح قرار گیرد معنای اول است.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «خرجه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۹/۸.